مگس ساقه گندم

Meromyza saltatrix L

Chloropidae, Dipt

مگس ساقه گندم که خسارت آن شبیه مگس فریت (Oscinella frit) می باشد، لاروش از جوانه مرکزی و ساقه لطيف گندم و همچنین از گل ودانه نرم غلات تغذیه می کند. این مگس در ایران در استانهای آذربایجان و مازندران و اطراف تهران شیوع دارد.

حشره کامل مگس تیره رنگی است که سر آن پهن و زرد کمرنگ و چشمهایش قرمز و برجسته می باشد. روی سطح فوقانی سر مگس نقشه ای به شکل مثلث دیده می شود که در وسط آن یک لکه سیاه وجود دارد و چشمهای ساده حشره در وسط این لکه قرار دارد. پشت سینه مگس سبز متمایل به زرد بوده و سه نوار طولی و عریض از بالا به پائین کشیده شده است. نوار وسطی تا روی سیرچه ادامه دارد. روی شکم آن نیز سه نوار تیره وجود دارد که کم وبیش قطع می شود و گاهی به شکل لکه های مستقل می باشد. نوار وسطی معمولا از حلقه دوم شروع می شود و از دو نوار جانبی واضح تر و منظم تر است.

لارو این مگس پس از رشد کامل ۶-۸ میلیمتر طول دارد و هر دو انتهای بدنش باریک و رنگ آن سبز روشن است (دواچی، ۱۳۳۳). مگس ساقه گندم زمستان را به صورت لارو در ساقه و طوقه غلات پائیزه و یا بعضی از گیاهان گندمیان می گذراند. در اوائل بهار لاروها در محل خود تبدیل به شفیره می شوند و در اردیبهشت ماه حشرات کامل آفت ظاهر می شوند. مگس ها در روزهای اول چندان فعالیتی نداشته و فقط در ساعات گرم روز روی بوته های گندم پرواز می کنند. مگس ماده پس از جفتگیری در حدود ۳۰ عدد تخم روی برگ غلات بطور انفرادی گذارده که پس از ۸-۱۰ روز تفریخ می شوند و لاروهای جوان وارد جوانه مرکزی می شوند. اگر در این موقع خوشه گندم تشکیل شده باشد، لارو مگس وارد آن شده و از گل گندم تغذیه می نماید.

لارو در اواخر بهار یا اوایل تابستان تبدیل به شفیره می شود و پس از دو هفته از شفیره، مگس نسل دوم خارج می گردد. در باره تعداد نسل این مگس در ایران اطلاع دقیقی در دست نیست ردواچی، ۱۳۳۳). با توجه به اینکه زیست شناسی و طرز خسارت این آفت شباهت به مگس فریت دارد بنابراین روشهای مبارزه با آن مشابه است.