پروانه گالزای صنوبر

Aegeria  apiformis  Clerck

,.Syns. Sesia  apiformis  Cl

.Sphinx  apiformis  Cl., Torchilium  apiformis  ClAegeriidae,Lep

Ger. Bienenschwaermer

پروانه گالزای صنوبر:

پروانه گالزای صنوبر یا پروانه زنبور مانند در ایران ابتدا در سال ۱۳۲۸ توسط دواچی شرح داده شده است.

این آفت که در تمام مناطق کشور انتشار دارد و انواع درختان صنوبر ، بید، زبان گنجشک و غان حمله کرده و اهمیت اقتصادی آن متوسط ذکر شده است.

لارو:

لارو این پروانه از قسمتهای داخلی ساقه درخت میزبان تغذیه نموده و دالان های غیر منظمی در آن ایجاد می کند.

ضمناً محل تغذیه متورم شده و به صورت گال در می آید. نهال های مبتلا خشک شده و یا از محل خسارت با ورزش مختصر بادی میشکند.

حشره:

حشره کامل پروانه زنبور مانندی است که عرض آن با بال های باز۳۵_۴۵ میلیمتر و طول بال ۱۶ میلیمتر است.

سر پروانه زرد، شاخک در قسمت بالا سیاه در قسمت پایین قهوه‌ای تا قرمز می باشد.

بالهای جلویی سیاه متمایل به قهوه‌ای و رگبال ها به خوبی نمایان است.

سینه آن سیاه رنگ با یک نوار سیاه و شکم آن به استثنای سه حلقه آخری سیاه می باشد. طول لارو کامل۴_۵ سانتی متر و به رنگ سفید متمایل به زرد و شکم صاف،  سر بزرگ و به رنگ قهوه‌ای متمایل به سیاه است.

روی حلقه نهم بدن دو برجستگی قهوه ای تیره است. تخم حشره بیضوی، قهوه‌ای تا قرمز تیره می باشد.

دوره زندگی:

دوره زندگی یک نسل۲_۳ سال طول می کشد.

پروانه های آفت در خردادماه ظاهر و پرواز می نمایند و روزها استراحت کرده و شبها به فعالیت می پردازند.

حشره ماده پس از جفتگیری می تواند تا ۲۵۰۰ عدد تخم به طور دسته جمعی روی پوست تنه درخت در نزدیکی طوقه و یا روی خاک قرار دهد.

تخم ها پس از چهارهفته باز شده و لاروهای جوان پوسته طوقه را سوراخ کرده و وارد پوست و حتی بافت کامبیوم می شوند و در آنجا به تغذیه می پردازند.

در بهار سال بعد لاروها مجدداً در همین جا به فعالیت خود ادامه داده و مقداری خاک اره قهوه‌ای رنگ بیرون می‌ریزند و بالاخره در بهار سال سوم لاروهای کامل در نزدیکی پوست تبدیل به شفیره شده و بعد از آن حشره کامل خارج می گردد.

مبارزه با این آفت بسیار مشکل و تنها بریدن و جمع‌آوری گال های محتوی لارو توصیه می شود.

بیولوژی:

• این آفت یک نسل در سال دارد.
• زمستانگذرانی این آفت به صورت لاروهای مراحل میانی به ویژه در مراحل سوم
تا پنجم و به ندرت در مرحله ششم میباشد.
• لاروها به تدریج در طول فصل رشد ضمن تغذیه وارد مغز ساقه شده و ایجاد
دالان مینمایند. حرکت لاروها در داخل ساقه به سمت تاج نهال ادامه مییابد و
حداکثر طول دالان ایجادشده توسط لاروها 22 سانتیمتر است.
• لاروها در اوایل بهار دوباره تغذیه خود را از سر می گیرند. این پدیده با خروج
خرده چوب وفضوالت لاروی از سوراخ ورودی لاروی همراه است.
• تغذیه لاروها تا اواسط پائیز ادامه مییابد و فعالیت آنها در زمستان متوقف شده و

از فروردین سال بعد مجدداً از سر گرفته میشود.

لاروها در اتاقکهای انتهای گالریهای لاروی بعد از تغذیه و سوراخ کردن ساقه، در
حالیکه سر آنها به سمت پایین است به شفیره تبدیل می شوند .
• زمان شفیرگی اغلب مقارن با اوایل اردیبهشت است. دوره شفیرگی این آفت در طبیعت بین 19 – 17 روز متغییر است .اولین حشرات بالغ در اوایل خرداد ظاهر میشوند.تخمریزی یک هفته بعد از خروج حشرات کامل صورت گرفته و افراد ماده پس ازجفتگیری تخمهای خود را به صورت انفرادی روی شاخه های یکساله قرار
میدهند.
• تخمها بعد از 10 تا 15 روز تفریخ شده و لاروهای جوان بلافاصله بعد از خروج وارد گیاه
میشوند.
• در این هنگام بافت نباتی واکنش سریعی از خود نشان میدهد که منجر به ایجاد تورم و
بد شکلی در محل ورود لارو میگردد .

کنترل:

کنترل بیولوژیک:

در مطالعه دشمنان طبیعی پروانه گالزای صنوبر، یک زنبور پارازیتوئید لارو Bracon sp و یک زنبور پارازیتوئید تخم Telenemus sp جمع آوری شد. کارایی زنبورهای پارازیتوئید تخم و لارو به ترتیب 26 ٪و 19 ٪برآورد شد.

زنبور پارازیتوئید Telenemus sp

زنبور پارازیتوئید Bracon sp

دارکوبها یکی از عوامل کنترل کننده پروانه گالزای صنوبر هستند که با تغذیه از
لارو این آفت نقش مؤثری در مهار آن دارند .
کنترل بیولوژیک لانه این پرندگان بیشتر بر روی درختان مرده پابرجا در مناطق آتشسوزی شده و
در جنگلهای مسن یافت میشود .( ولی به دلیل اهمیت این پرندگان، ساخت لانه های مصنوعی در باغات صنوبر برای حمایت و تشویق آنها در مبارزه بیولوژیک علیه آفات درختان صنوبر پیشنهادشده است .)
نتایج یک مطالعه بین فعالیت دارکوب و میزان گال موجود بر روی نهال های صنوبر از گونه ها و کلن های مختلف در نهالستان های منطقه نشان داده است که هیچ ارتباطی بین حمله دارکوب و تعداد گال موجود روی نهال ها دیده نمیشود؛

به عبارتی تعداد گال های موجود درمیزبان نمیتواند عاملی محرک در تشویق دارکوب برای حمله باشد؛ همچنین در فعالیت دارکوب در بین گونه ها و کلن های آلوده صنوبراختلافی مشاهده نشد .

کنترل فیزیکی:

.1 انجام بازدیدهای منظم برای شناسایی نهال های آلوده مشاهده برگهای سیاه روی ساقه.
.2 جدا کردن و امحای برگهای سیاه به همراه لایه نازکی از پوست قبل از نفوذ لاروها به داخل ساقه
.3 عدم انتقال نهال های آلوده به مناطق دیگر.
.4 استفاده از گونه ها و کلن های مقاومتر
.5 استفاده از تله های فرمون جنسی به تعداد 12 تله در هکتار به شعاع 5 متر از
یکدیگر( به منظور شکار حشرات نر به طور موفقیت آمیزی در کاهش جمعیت این
آفت مؤثر میباشد. )
.6 استفاده از خمیر لارو کش آنتی تارلو وتزریق مقداری از آن به داخل گال
.7 جلوگیری از زخم کردن نبات بخصوص در ماه های فعالیت آفت
.8 حذف کانال های حامل لارو در خزانه در اول بهار وسوزاندن آن ها

کنترل شیمیایی:

انجام مبارزه شیمیایی با استفاده از سموم نفوذی قوی همزمان با خروج اولین سن اول
حدودا 13 روز پس از ظهور حشرات کامل .شروع خروج حشرات کامل را می توان با مشاهده اولین پوسته های شفیرگی که در دهانه بیرونی سوراخ خروجی به جای گذاشته می شود تعیین کرد.

سمپاشی باید فقط روی تنه و شاخه های قطور انجام گیرد .معمولًا فقط نیز همان قسمت های یک قسمت ازتنه مورد خسارت آفت قرار گرفته واکثراً
الوده سال قبل مجدداً مورد حمله واقع می شوند.بنابراین باید فقط قسمت های آلوه سال قبل با سم آغشته شوند.

این طریق سمپاشی بر خلاف سمپاشی شاخ وبرگ ها ارزان تمام شده ومفید به دشمنان
طبیعی وپارازیت ها است.

با توجه به دوره طولانی تخمریزی آفت،سمپاشی باید در دو نوبت ،بار اول آخر خرداد ماه و
بار دوم 23 روز بعد تکرار شود.

ازطریق نصب کپسولهای فرمونی هم،زمان پرواز حشره و زمان مبارزه را میتوان تعیین کرد.

برای مشاوره رایگان با کارشناسان مجموعه به واتساپ مراجعه فرمایید و یا با شماره 09144747418تماس بگیرید.