کرم برگخوار چغندرقند یا کارادرینا

کرم برگخوار چغندرقند که در ایران اولین بار در سال ۱۳۱۷ توسط افشار گزارش شده است در سراسر کشور به

خصوص در مناطقی که چغندرکاری می شود، به شدت شیوع دارد و جزء آفات درجه اول چغندر محسوب می گردد.

این آفت دارای اسامی محلی مختلف شامل: رهه، لهه، راهو، منجه، کوخ و قورت بوده و علاوه بر چغندرقند به

گیاهان زراعی دیگر مانند انواع چغندر لبوئی، اسفناج، بادنجان، پنبه، سیب زمینی، خشخاش، گوجه فرنگی،

یونجه، کتان، کنجد، آفتابگردان، سوژا، ذرت، کنف، نخود، لوبیا، باقلا، عدس، ماش، پیاز، تنباکو، کرچک، خربزه،

طالبی و بعضی از علفهای هرز از قبیل پیچک، سلمه، تاج خروس، هفت بند و سوروف حمله می کند (خیری،

۱۳۴۵ و علوی، ۱۳۵۳).

حشره کامل:

حشره کامل شب پره ای است که رنگ بالهای روئی آن قهوه ای است و روی هر یک از آنها دو عدد لکه وجود دارد.

لکه اولی به شکل لوبیا و دومی گرد است و رنگشان نارنجی می باشد. رنگ بالهای زیری سفید است. طول بدن

شب پره ها حدود ۱۰-۱۳ میلیمتر و عرض بدن با بالهای باز در حدود ۲۴-۳۲ میلیمتر است. پروانه های ماده در

انتهای شکم دسته موئی شبیه قلم مو دارند که با آنها روی تخمها را می پوشانند.

تخمهای کارادرینا:

تخمهای کارادرینا زرد کم رنگ و شکل آنها گرد است و همیشه بصورت دسته جمعی می باشند و روی آنها از

موهای سفید زردرنگی پوشیده شده است. اندازه تخمها کوچک و قطرشان در حدود 0/5 میلیمتر است رنگ آنها

زرد متمایل به سبز است. تعداد تخم در هر دسته متفاوت و حداکثر ۴۵۰ عدد و بطور متوسط حدود ۱۰۰ عدد می

باشد. رنگ لاروهای کارادرینا بطور معمول سبز است ولی گاهی به رنگ قهوه ای و حتی سیاه هم دیده می

شوند.

مشخصات:

در دو طرف بدن آنها نوارهای باریک سیاه، نارنجی و سفید رنگی وجود دارد. روی بدن لارو صاف بوده و تقریبا بدون

مومی باشد. اندازه لاروها نیز پس از رشد کامل به حدود ۳۰ میلیمتر می رسد. کرمهای کارادرینا پس از رشد کافی

به داخل خاک و یا در زیر کلوخه ها فرو می روند و با ترشح بزاق، از خاک برای خود لانه ای از گل درست می کنند.

شکل این لانه ها تقریبا بیضی برجسته است و روی آنها خطوط نامنظمی وجود دارد.

لارو:

لارو پس از تعویض آخرین پوست در داخل این لانه بشکلی در می آید که به آن شفیره یا عروسک می گویند. شکل

این شفیره ها کله قندی و رنگشان خرمائی است و در انتهای بدن شفیره ها ۴ عدد خار وجود دارد که دوتای آنها

کاملا مشخص و دوتای دیگر با چشم دیده نمی شود. طول شفیره ها ۷-۱۰ میلیمتر و عرض آنها ۴-۵ میلیمتر

است. از درون این شفیره ها پروانه ها بیرون می آیند و پس از شکستن و سوراخ کردن لانه های گلی خارج می

گردند (خیری، ۱۳۴۵).

تغذیه:

لاروهای کارادرینا به برگهای چغندر حمله می کنند و در ابتدا که لاروها کوچک هستند در اثر تغذیه برگها را بصورت

توری در می آورند و بتدریج که لاروها رشد می کنند از بقیه قسمتهای سبز برگ نیز تغذیه و آنها را سوراخ می

نمایند. چنانچه آفت شدت داشته باشد لاروها کلیه قسمت سبز برگ و حتی رگبرگها را خورده و آنها را نابود می

کنند و برای ادامه تغذیه به وسط بوته ها فرو می روند و قسمتی از سر ریشه ها را نیز مورد حمله قرار می دهند و

در نتیجه باعث خشکیدن بوته های قوی چغندر می گردند.

میزان تغذیه:

میزان تغذیه و خورا ک کرمهای کارادرینا تا مرحله ای که بحد بلوغ برسند، بسته به شرایط آب و هوای محیط و نوع

گیاه فرق می کند. چنانچه بوته های چغندر دو برگی باشند( به استثنای دو برگ اولیه) یکعدد لارو کارادرینا، دو بوته

چغندر را می خورد و اگر بوته ها چهار برگی باشند دو عدد لارو یک بوته را نابود می کنند و بالاخره اگر بوته ها

شش برگی باشند چهار عدد لارو لازم است تا یک بوته را کاملا از بین ببرند.

فصل زمستان:

کارادرینا زمستان را در مناطق سردسیری که یخبندان وجود دارد فقط بصورت شفیره درون لانه های گلی در داخل

خاک بعمق چند سانتیمتری بسر می برد و شدت و ضعف آفت در بهار سال بعد هم بستگی به تعداد همین شفیره

هایی دارد که از زمستان باقیمانده اند. هر قدر تعداد این شفیره ها زیاد باشد آفت در بهار سال بعد طغیان بیشتری

دارد. در مناطق گرمسیری که یخبندان زمستانی وجود ندارد آفت کارادرینا را به همین صورت می توان مشاهده

کرد.

بیدار شدن از خواب زمستانی:

معمولا از اسفندماه که هوا روبه گرمی می رود شفیره ها از خواب زمستانی بیدار می شوند و از داخل آنها پروانه

های کارا درينا بتدریج خارج می گردند و اینموقع در شرائط کرج حدود نیمه اول اردیبهشت ماه و در شیراز اواخر

اسفند یا اوائل فروردین می باشد. شب پره ها روزها را در زیر کلوخه ها و بوته ها پنهان می شوند و از اوایل غروب

به بعد شروع به پرواز و جفتگیری می کنند و پروانه های ماده تخمهایشان را روی علفهای هرز و یا چغندرقند و یا

سایر نباتات زراعی و حتی روی کلوخه ها بطور دسته ای یا گاهی انفرادی قرار می دهند.

پروانه ماده:

یک پروانه ماده در طول عمرش که حدود دو هفته طول می کشد می تواند حدود ۱۵۰۰ تخم در چند مرتبه بگذارد.

روی تخمها با کرکهای سفیدرنگی که شبیه پشم هست توسط پروانه ماده پوشانده می شود. تخمها در شرایط

مساعد تقریبا سه تا چهار روز بعد باز می شوند و کرمهای ریزی از داخل آنها خارج می گردند که بطور دسته

جمعی در همان محل شروع به خوردن از قسمت زیر یا روی برگ می کنند و آنها را بصورت توری در می آورند و پس

از یک مرتبه تعویض جلد روی تمام قسمتهای بوته متفرق می گردند و به تغذیه ادامه می دهند.

دوره زندگی کرم ها:

دوره زندگی کرم ها در شرایط مساعد تقریبا ۱۳ تا ۱۶ روز طول می کشد و در این مدت پنج مرتبه پوست عوض می

کنند تا به مرحله بلوغ به رسند و پس از آن در زیر کلوخه ها و یا داخل خاک فرو رفته و پس از ساختن لانه ساختن

تبدیل به شفیره (عروسک) میگردند (خیری، ۱۳۴۵). دوره شفیرگی در تابستان هفت تا نه روز طول می کشد.

سپس پروانه ها مجددا ظاهر و نسل بعدی آفت آغاز می گردد. در هر صورت دوره زندگی یک نسل کامل کارادرینا در

شرایط مساعد ۲۶ روز(اواخر بهار و تابستان) و حداکثر ۵۰ روز(اوائل بهار و پائیز) طول می کشد و چنانچه شرایط آب

و هوای سال مناسب باشد تا ۷ نسل در سال تولید می کند.

مبارزه :

الف – روشهای غیرشیمیائی

می دانیم که مصرف سموم همیشه همراه با خطرات و مسمومیت هائی می باشد که باید با استفاده از روشهای

غیرشیمیایی از مصرف نابجا و غیرضروری سموم کاست و بدین منظور اگر دستورالعمل زیر بطور کامل بموقع اجراء

شود جمعیت آفت پائین خواهد آمد و مصرف سموم کاهش خواهد یافت این موارد عبارتند از:

١- پس از برداشت محصول چغندرقند، باید زمین را شخم عمیق زد که لاروها و شفیره های آفت از بین برود وآفت

برای سال بعد کمتر شود.

۲ – در بهار با مساعد شدن هوا هر چه زودتر چغندر کشت گردد تا موقع حمله نسل دوم آفت در خرداد ماه گیاه

رشد خوبی کرده باشد و استقامت آن در برابر آفت زیاد گردد.

۳- علفهای هرز که پناهگاههای آفت هستند در اطراف و داخل مزرعه به وسیله سموم علفکش یا وجین دستی به

همراه کولتیواتور از بین بروند.

۴- از سمپاشی مزارع چغندرقند علیه آفت از اول تابستان به بعد بعلت فعالیت دشمنان طبیعی مثل زنبورها،

مگسها، بالتوری ها که از تخم و لارو و شفیره های آفت تغذیه می کنند و بخوبی و بطور طبیعی آن را نابود می

کنند باید خودداری شود مگر در موارد استثنائی و با نظر کارشناسان.

ب – مبارزه شیمیائی:

لازم به اشاره است با دیدن یک یا دو عدد لارو در سطح مزرعه نباید فوری زراعت را سمپاشی کرد، بلکه با

مشاهده آفت زیاد، عملیات سمپاشی باید صورت گیرد، مثلا در اراضی که برای اولین بار به زیر کشت چغندر می

رود و سابقه کشت ندارند ممکن است جمعیت آفت بعلت عدم استقرار دشمنان طبیعی آن زیاد بشود و یا در خرداد

ماه که زراعت جوان چغندر مواجه با حمله نسل دوم آفت می باشد در صورتیکه بطور متوسط حدود ۳۰ عدد لارو در

۱۰۰ بوته و یا بیشتر مشاهده گردد با یکی از فرمولهای زیر زراعت سمپاشی شود.

١- کارباریل ۸۵٪ پودر و تابل          3 کیلو در هکتار

۲ – کارباریل ۴۸٪ مایع سولوبل      5 لیتر در هکتار

٣ – اتريمفوس ۵۰٪ امولسیون      1 تا 1/5 لیتر در هکتار

۴- فوزالون ۳۵٪ امولسیون           3 لیتر در هکتار

دشمنان طبیعی:

کرم برگخوار چغندرقند دارای دشمنان طبیعی و پارازیت های متعدد است که یکی از آنها زنبور (.Euplectrus

flavipes (Eulophidae, Hym بوده که زنبور مزبور تخمهای خود را روی بدن لارو قرار می دهد  و در واقع بصورت

اکتوپارازیت آنرا مورد حمله قرار می دهد. سپس تخمهای زنبور تفریخ شده و لاروهای زنبور از بدن لارو کارادرینا

تغذیه می کنند فعالیت آن از خرداد تا پائیز است (خیری، ۱۳۵۵). در رابطه با مگسهای پارازیت گونه ای به نام

Exorista larvarum از خانواده Tachinidae دیده شده که تخم خود را در پشت بدن لاروهای کارادرینا می گذارد و

لاروهای حاصله به عنوان پارازیت لاروهای کارادرینا نقشی در پائین آوردن جمعیت آفت به عهده دارند (اقتدار،

۱۳۶۷).

Caradrina exigua Huebner

Syns. Laphigma exigua Hb., Spodoptera exigua Hb

Noctuidae, Lep

Eng. Sugarbeet armyworm, lesser armyworm

برای مشاوره رایگان با کارشناسان مجموعه به واتساپ مراجعه فرمایید.

محقق وگرداورنده:مهندس عبدالرضا حسنی