مقالات

پروانه زنبور مانند صنوبر

پروانه زنبور مانند صنوبر

Paranthrene  tabaniformis  Rottenburg

,.Syns.  Sciapteron tabaniformis  Rott

,Sesia  serratiformis  Frey

.Sphinx  asiliformis  Den.  Et  Schiff.,  Sphinx  tabaniformis  Rott

.Aegeriidae,  Lep

Eng.  Dusky   clearing  moth

این نوع پروانه گالزای صنوبر نیز که به فارسی پروانه زنبور مانند نامیده می‌شود در ایران در سال ۱۳۴۰ توسط فرحبخش گزارش شده است. لارو این پروانه به شاخه های جوان درختان صنوبر و بید حمله می کند و ضمن تغذیه از چوب باعث ایجاد تورم های روی شاخه ها می گردد. آفت در تمام مناطق کشور با درجه اهمیت اقتصادی متوسط انتشار دارد.

طول پروانه حشره کامل ۱۲ میلیمتر و عرض آن با بالهای باز تا ۳۵ میلیمتر می رسد. بالهای جلویی سیاه متمایل به قهوه‌ای بدن و شاخکها سیاهرنگ است. پاها نیز کاملاً زرد می‌باشد. پروانه از نظر ظاهری شبیه زنبور می باشد. طول لارو کامل ۱۵ میلی متر و رنگ آن زرد متمایل به سفید و در کنار و پشت خطوط تیره وجود دارد. شفیره به طول۱۸_۲۳ میلی متر و به رنگ قهوه‌ای متمایل به زرد است. تخم حشره به ابعاد0/9×0/6 میلیمتر و سیاه رنگ می باشد.

دوره زندگی این حشره در اروپا اغلب دو سال و در ایران یک سال طول می کشد. در اکثر نقاط کشور اواخر خردادماه پروانه‌ها ظاهر شده و حشره ماده پس از جفتگیری تخم های خود را به صورت منفرد و به ندرت۲_۳تایی درون زخم‌های ناشی از هرس و یا چین خوردگی های پوست ساقه یکساله صنوبر قرار میدهد .

هر حشره ماده جمعاً۳۰۰_۵۰۰ عدد تخم میگذارد پس از۱۰_۱۵ روز تخمها تفریخ شده و از این تخمها لاروهای کوچکی خارج می شوند که به سرعت به داخل ساقه های نرم نفوذ کرده، حفره کوچکی در زیر پوست و نزدیک ناحیه کامبیوم ایجاد می کنند و در محل تغذیه ورمی ایجاد می گردد و این علائم تا حدودی شبیه خسارت سوسک شاخک بلندSaperda  populneaمی باشد. در این ورم ها لارو زمستان گذرانی می کند.

طول دالانی که توسط لارو تا عمق چوب به وجود می آید۴_۱۴ سانتی متر و عرض آن۷_۸ میلی متر است. لارو پس از مدتی در آخر دالان سوراخی برای خروج حشره کامل ایجاد کرده و در آنجا تبدیل به شفیره می شود. در اواخر خرداد حشره کامل پروانه از محل این سوراخ خارج می شود.