.مگس قهوه ای جالیز

Dacus ciliatus loewe

مگس قهوه ای جالیز با مگس خربزه که یکی از آفات مهم محصولات جالیزی در کشور است فرق دارد. مگس قهوه ای جالیز در سواحل خلیج فارس، دریای عمان و اراضی کویری کشور و مخصوصا استان هرمزگان انتشار دارد و تا حدود ۴۰٪ از محصول خیار، هندوانه، طالبی و کدو را از بین می برد.

این آفت در مناطق کوهستانی و ارتفاعات حاشیه کویر که برفگیر است دیده نمی شود زیرا لارو کامل در عمق ۵ سانتیمتری خاک بر اثر سرما از بین می رود.

این آفت روی میوه خیار در اصفهان نیز دیده شده که خیار در محل خسارت لارو جوان کج می شود و می گندد (آرقند ۱۳۶۲).

مختصات ظاهری مگس خربزه :

قبل از شرح مختصات ظاهری مگس قهوه ای جالیز (داکوس) لازمست موارد اختلاف این مگس با مگس خربزه (Myiopardalis pardalina) ذکر شود. اولا این دو گونه مگس از دو جنس مختلف بوده و اختلافات ظاهری آنها بقدری روشن است که حتی با چشم غیرمسلح نیز می توان به سهولت آنها را از یکدیگر تشخیص داد.

طول حشره کامل مگس داکوس در نر 5/5 و در ماده 7/5 میلیمتر است سر به رنگ زرد، کمی عریض تر از قفس سینه، پشت سر تیره تر از پیشانی،چشمهای مرکب تقريبا عمودی به رنگ ارغوانی با جلای فلزی، چشمهای ساده به تعداد سه عدد که در بالایپیشانی یک مثلث به وجود می آورند.

پیشانی (Frons) زرد یکنواخت با حاشیه های موازی هم. نوار طولی حاشیه های پیشانی مودار. Lunula کوچک و به رنگ قهوه‌ای. شاخک سه بندی، دو بند اول به رنگ زرد تیره و بند سوم در جهت انتهای بند بتدریج تیره تر می شود. بند اول با بند دوم زاویه ای تقریبا بشکل زانو تشکیل میدهد و روی آنها موهای ریز و درشت دیده می شود.

پشت سینه پوشیده از کرکهای ظریف و رنگ عمومی آن حنائی مایل به خاکستری است. در قسمت قدامی Mesonotum در هر طرف یک برآمدگی گوژ مانند کشیده به رنگ زرد روشن و همچنین در ناحیه میانی آن در بالای محل اتصال بال به قفسه سینه دو لکه کوچک عرضی بهمان رنگ دارد.

بال ها:

این حشره بالهای شفاف با رگ بندی زرد رنگ دارد. ران پاها بطور یکنواخت زرد رنگ است. شکم مدور وبیضی شکل دارد. مرز بین بندهای شکمی کمی محو شده و تیره تر از رنگ عمومی شکمی است. اولین بند قاعده لوله تخمریز به صورت چشمگیری از طول شکم کوتاهتر است.

لارو:

لارو بدون پا بوده و بلافاصله بعد از خروج از تخم یک میلیمتر طول دارد، طول لارو بعد از رشد کامل به 11/5 میلیمتر می رسد. شفیره به طول 5-6 و به عرض 2/5-3 میلیمتر است، شکل آن کاملا بیضی و رنگ آن ابتدا زرد بوده که در آخر و قبل از خروج حشره کامل به قهوه ای می گراید.

بندهای بدن شفیره در ابتدا نمایان نبوده ولی بتدریج حدفاصل آنها مشخص می شوند. حاشیه مفصل های اول و دوم و سوم حالت تیغه ای داشته در حالیکه بقیه مفصل ها در حاشیه صاف به نظر می رسند.

فعالیت حشره بالغ:

این آفت از گونه های خانواده Cucurbitaceae به ترتیب خیار، هندوانه، طالبی و کدو را برای تغذیه ترجیح می دهد.

این حشره روی سایر نباتات زراعی و غیر زراعی از جمله  روی استبرق و هندوانه ابوجهلنیز فعالیت می کند. حشره کامل بعد از خروج از شفیره به پروازهای موضعی می پردازد. پس از جفتگیری، تخمهایش را  در قسمت وسطی میوه و زیر پوست قرار می دهد.

تخمریزی حشره ماده:

برای تخمریزی حشره ماده قبلا با تخمریز خود پوست میوه را سوراخ کرده و سپس ماده لزج و سفیدرنگی ترشح می نماید. محل تخمریزی بعد از مدتی به رنگ قهوه ای تیره درآمده و تغییر شکل می دهد. این تغییر شکل بتدریج که میوه بزرگ می شود به شکل ایجاد خمیدگی در میوه خودنمایی می کند و در هندوانه حالت نامنظمی به میوه می دهد.

لاروهای سن اول:

لاروهای سن اول پس از خروج از تخم در قسمت زیر پوست تغذیه کرده و سبب لهیدگی میوه در آن قسمت می گردد. لاروها که بتدریج بزرگ می شوند به طرف داخل حرکت کرده و با ایجاد دالانهائی خسارت خود را گسترش می دهند. میوه ها وقتی که کوچک هستند و اندازه آنها حدود هسته خرماست در اثر خسارت سیاه می شوند و می افتند.

میزان رشد لاروها:

میزان رشد لاروها گذشته از تبعیت از درجه حرارت محیط تابع وضع گیاه میزبان می باشد. بدین معنی که در خیار و هندوانه رسیده و یا تقریبا رسیده، دوره لاروی کوتاهتر از دوره لاروی در میوه های نارس می باشد.

لاروها بعد از رشد کافی از محلی که تغذیه کرده اند خارج می شوند ( این محل به صورت زخم بزرگ روی میوه باقی می ماند). سپس با حرکات جهشی خود را به خاک می رساند و در عمق ۲-۳ سانتیمتری خاک و در زیر بوته ها تبدیل به شفیره می شوند.

تجمع شفیره ها:

این حشرات مرحله شفیرگی خود را در داخل کود حیوانی سپری می کنند. مدت زمان لازم برای نشو و نمای تخم ۳ روز و رشد لاروی ۷ روز است.

فعالیت آفت در طبیعت تقریبا دائمی بوده و در هر دو کشت بهاره و پائیزه خسارت می زند ولی به طورکلی خسارت آفت در بهار کمتر از پائیز است.

کنترل خسارت مگس قهوه ای جالیز

در صورت شناسایی، باید تمام میوه های آلوده را از بین ببرید. سپس با استفاده از اسپری طعمه می توانید  این آفت را هدف قرار دهید. مالاتیون حشره کشی است که می توانید برای کنترل این آفت مورد استفاده قرار دهید.

در روش اسپری طعمه تیفریت های نر و هم ماده به یک منبع غذا پروتئینی که از آن آمونیاک خارج می شود جذب می شوند. حشره کش مخلوط با پروتئین مگس هایی را که از پروتئین تغذیه می کنند می کشد.

مخلوط طعمه به صورت اسپری کم حجم  روی شاخ و برگ درخت یا پوست درخت پاشیده می شود و  مگس میوه توسط پروتئین موجود در طعمه جذب می شود. 

 مزیت اسپری های طعمه دار نسبت به اسپری های پوششی این است که می توان آنها را به عنوان یک درمان نقطه ای به کار برد. در این روش مگس ها در معرض خطر قرار می گیرند و جذب حشره کش می شوند. اسپری طعمه کمترین تأثیر را روی دشمنان طبیعی دارد.

برای مشاوره رایگان با کارشناسان مجموعه به واتساپ مراجعه فرمایید.

محقق وگرداورنده:مهندس عبدالرضا حسنی