سنک تخم پنبه
Oxycarenus hyalipennis Costa
Lygaeidae, Het
سنک تخم پنبه در ایران ابتدا در مهرماه سال ۱۳۳۲ از خوزستان جمع آوری شده است ( دواچی، تقی زاده، ۱۳۳۳). این آفت علاوه بر پنبه به بامیا و ختمی نیز حمله می کند. حشره کامل تر 3/8 و ماده آن 4/5 میلیمتر طول دارد. سر حشره سیاهرنگ، منقوط و از موهای سفیدی پوشیده است. رنگ بدن حشره قهوه ای تیره متمایل به سیاه می باشد. مفصل اول شاخک سیاه و یک نقطه زرد بالای آن دیده می شود و سه مفصل بقیه شاخک سیاهرنگ و فقط دومی در وسط قهوه ای روشن است. سینه اول و اسکوتلوم منقوط، سیاه و سینه اول در دو انتها قهوه ای می باشد. ساق پاها قهوه ای براق به استثنای رانها که سیاه رنگ است. بالهای جلوئی بی رنگ و در قاعده مثلثی شکل و کمی قهوه ای و در قسمت نوک یک نقطه کوچک قهوه ای دیده می شود. زیر بدن حشره چند رنگ که از بین آنها قهوه ای، سیاه و سفید غالب می باشند. تخم حشره تخم مرغی و طول آن 0/95 میلیمتر و عرض آن 0/3 میلیمتر می باشد. رنگ آن زرد کاهی که بعد نارنجی می شود. پوره های سنک، در موقع خروج از تخم قرمز رنگ ولی بزودی تیره رنگ می شوند.
گونه های جنس Oxycarenus اصولا افریقایی می باشند و این گونه از کشورهای مصر، سودان، سومالی، اوگاندا، تانگانیکا، نیوزلند، انوگولا، اسرائیل و اردن گزارش شده است. در ایران این در استانهای خوزستان، کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان وجود دارد. سنک پنبه که فقط از تخم میزبانهای پنیرکی خود تغذیه می کند می تواند به جنسهای Malva, Abutilon, Pavonia , Althaea,Hibiscus, Gossypium و غیره حمله نماید. طرز خسارت این آفت بدین ترتیب بوده که از بذور رسیده تغذیه می کند و بهیچوجه صدمه ای به الیاف پنبه وارد نمی سازد. سنکشیره کو تیلودون بذر را مکیده و بذور صدمه دیده قوه نامیه خود را از دست می دهند و از طرفی مقدار محصول تخم پنبه تا ۱۵٪ کاهش می یابد.
این حشره زمستان را روی علفهای هرز خانواده پنیرکیان مانند ختمی می گذراند و در اوائل بهار شروع به فعالیت می کند و پس از اینکه بوته های پنبه رشد کردند به مزارع پنبه مهاجرت می نمایند. سپس حشرات نر و ماده جفتگیری نموده و حشره ماده تخمهای خود را در قوزه های باز شده روی الیاف پنبه قرار می دهد. تخمریزی حشره ماده ظرف یک روز خاتمه می یابد و بطور متوسط هر ماده در حدود ۲۰ عدد و حداکثر ۲۶ عدد تخم می گذارد. تخمها در حرارت ۳۰-۳۵ درجه سانتیگراد ظرف مدت ۴ روز و در حرارت ۲۱ درجه ۱۲ روز و در حرارت 14/6 درجه سانتیگراد ۴۳ روز تفریخ می شوند. پوره سنک قبل از ورود به مرحله بلوغ ۵ بار جلد عوض می کند. دوره پورگی برحسب درجه حرارت فرق می کند و در حرارت ۲۵-۳۲ درجه سانتیگراد ۱۹ روز و در حرارت ۲۳ درجه ۳۱ روز طول میکشد. از روی این ارقام نتیجه می گیریم که دوره پورگی نسل تابستانه حدود سه هفته و نسل پائیزه ۶ هفته می باشد. این سنک ۳-۴ نسل در سال دارد(ریونی، ۱۹۶۲ و دواچی، تقی زاده، ۱۳۳۳). برای جلوگیری از حمله و خسارت سنک توصیه می گردد که قوزه ها و محصول پنبه هر چه زودتر جمع آوری و برداشت شود که حشره موفق به تخمریزی روی آنها نشود. معمولا سموم حشره کشی که روی پنبه علیه سایر آفات بکار می رود روی این آفت نیز مؤثر واقع می شود.
