شب پره صیفی

Heliothis dipsacea L

Syns. Chloridea viriplaca Hfn., Chloridea dipsacea L., Heliothis ononis

Noctuidae, Lep

این حشره در ایران ابتدا در سال ۱۳۱۷ توسط افشار شرح داده شده است. این آفت که به کرم پیله خوار نخود نیز معروف است از برگ و میوه میزبان نخود تغذیه نموده و خسارت آن تا کنون در ایران روی گیاهان ذرت، کتان، سوژا، توتون، گوجه فرنگی، پنبه، چغندر قند، خشخاش، نخود، یونجه، باقلا، کنف، بادنجان، گیاهان جالیزی و چلیپائیان دیده شده است (فرحبخش، ۱۳۴۰). این شب پره غالبا توأم با کارادرینا در مزارع چغندر و یونجه دیده می شود (دواچی، ۱۳۲۸).

حشره کامل شب پره ای است که عرض آن با بالهای باز ۳ ۔ ۳۵ میلیمتر است. بالهای جلوئی زرد مایل به خرمائی یا مایل به سبز بوده و روی هر یک از آنها نوار تیره رنگی از وسط بال عبور می کند. لکه های لوبیائی شکل و مدور که مخصوص شب پره ها است تقریبا غیرمرئی می باشد. بالهای عقبی دارای رنگ مایل به زرد با لکه های تیره روشن می باشد. تخم حشره ابتدا سفید و سپس زرد مایل به سبز می شود قطر آن حدود 0/5 میلیمتر است. رنگ لارو متغیر و معمولا سبزروشن و گاهی تیره مایل به پشت گلی است. رنگ زیر بدن روشن تر و سر لارو زرد و روی آن لکه های سیاهی وجود دارد. طول لارو پس از رشد کامل در حدود ۴۰ میلیمتر است (افشار، ۱۳۱۷، دواچی، ۱۳۲۸). این پروانه در ایران از استان های خراسان، خوزستان، کرمان، سواحل بحر خزر، بلوچستان، فارس، کرمانشاه، آذربایجان غربی، اصفهان، اطراف تهران و اراک گزارش شده و احتمالا در سایر نقاط کشور نیز وجود دارد.

این حشره زمستان را به صورت شفیره قهوه ای رنگ در عمق ۵ – ۸ سانتیمتری خاک بسر می برد. در اوائل بهار شب پره ها خارج شده و پس از مدتی جفتگیری نموده و پروانه ماده تخمهای خود را بطور انفرادی روی برگهای میزبان خود قرار می دهند. هر حشره ماده بطور متوسط ۶۰۰۔ ۷۰۰ عدد تخم می گذارد. لارو پس از رشد کامل زیر خاک رفته و در آنجا تبدیل به شفیره می گردد. دوره شفیرگی ۱۴ – ۱۸ روز است که بعد از این مدت پروانه های نسل دوم آفت ظاهر می شوند. این آفت در ایران ۲- ۳ نسل در سال دارد. برای مبارزه شیمیائی علیه این آفت معمولا از دسته سمومی که علیه لارو پروانه ها مانند کارادرینا چغندر قند بکار می رود می توان استفاده کرد. لارو این آفت دارای یک زنبور پارازیت از خانواده Braconidae است که آفت را تا حدودی کنترل می کند.