مقالات

سوسک موزه

سوسک موزه

Anthrenus museorum L

Dermestidae, Col

Eng. Museum beetle

سوسک موزه در ایران در سال ۱۳۴۰ توسط فرحبخش گزارش شده است. این آفت در تمام مناطق کشور انتشار دارد و یکی از آفات کلکسیون حشرات، گیاهان و محصولات انباری می باشد. خسارت این آفت روی قالی، خز، منسوجات نخی و پشمی، پس مانده حشرات دیگر، پیله کرم ابریشم، کلکسیون حشرات، شاخ، پر و پوست نیز دیده شده است. سوسک موزه حشره کوچکی است به طول ۲-۳ میلیمتر، پیش گرد سیاه رنگ در قسمت جلو باریک شده است. تمرکز فلس های سفید مایل به خاکستری و زرد رنگ در روی آن سبب به وجود آمدن نقش ونگاری مختلف شده است.

مهمترین تزئینات پیش گرده عبارت از دو لکه مشخص جانبی در طرفین و یک لکه میانی در قاعده و نزدیک سپرچه است. روی بالپوش ها سه نوار عرضی باریک نامنظم وجود دارد که اولی به سمت جلو و سپرچه خمیده است. ساق پا و پنجه ها حنائی رنگ می باشد(باقری زنوز، ۱۳۶۴). لاروهای این گونه در حداکثر رشد به طول ۴ تا ۵ میلیمتر می رسند و به رنگ عمومی زرد می باشند و در بعضی از قسمت های بدنشان از جمله در روی سینه و مفصل آخر شکم لکه های خاکستری رنگ که بطور خطوط عرضی قرار دارد دیده می شود. هر حلقه بدن در دو طرف خارجی دارای موهای سیاه رنگی است که یک یا دو عدد آنها از سایرین بلندتر است.

Anthrenus museorum bl.JPG

در قسمت آخر شکم دسته موهائی دیده می شود که این دسته موها در تمام انواع Anthrenus وجود دارد و شکل آنها نیز یکی از علائم تشخیص لاروها است. مفاصل پنجم و ششم و هفتم این لاروها دارای دسته های مو است ولی بند هشتم فاقد آن می باشد. لاروهای این آفت گاهی در طبیعت مخصوصا در لانه طیور دیده می شوند و زمستان را به این حالت می گذرانند و جانوران بالغ در اوایل بهار غالبا در روی گلها مخصوصا نباتات خانواده Composae و Umbeliferae و Scrofulariacae دیده می شوند. جفت گیری در اوایل تابستان انجام می گیرد. ماده ها پس از تلقيح تروپیسم منفی نسبت به نور نشان می دهند و در این موقع وارد اماکن و انبارها می گردند.

Dermestid - Anthrenus museorum - female

 

حشره کامل معمولا ۱ تا ۲ هفته زندگی و ۳ تا ۴ روز عمر خود را صرف تخم گذاری می کند ولی دوره تخم گذاری ۷ روزه نیز دیده شده است. مجموع تخم هائی که یک حشره ماده می تواند بگذارد بین ۲۱ تا ۲۲ است و تا ۲۵ عدد هم دیده شده است. تخمها ۸ تا ۱۵ روز بعد باز می شود و الاروهای کوچک از آنها خارج می شوند و از موادی که روی آنها قرار دارد شروع به تغذیه می کنند. الاروها برای تکامل خود ۵ تا ۶ مرتبه پوست عوض می کنند و این رقم بسیار متغیر است و تا ۱۵ مرتبه نیز ممکن است برسد. دوره زندگی آنها به ۱۰ تا ۱۱ ماه می رسد. سپس در همان پوست آخری لارو تبدیل به شفیره کوچک زرد رنگی می گردد که بعد حشره کامل از آن خارج می شود. حشرات کامل از گرده و شهد گل های مختلف تغذیه می کنند. این حشره بطور معمول یک نسل در سال دارد. دوره های لاروی در حرارت های معمولی انبار تا ۵ ماه به طول می انجامد، در صورتی که دوره تکاملی این آفت در حرارت یکنواخت ۲۰ درجه در آزمایشگاه، فقط ۹۰ روز به طول می انجامد و در این صورت ممکن است چند نسل در سال ایجاد کند ولی معمولا در سال بیش از ۲ نسل نمی تواند داشته باشد (سپاسگزاریان، ۱۳۵۷).