مقالات

سنگ تخم گلرنگ

سنگ تخم گلرنگ

Oxycarenus pallens H. Sch

Lygaeidae, Het

سنک تخم گلرنگ یکی از آفات گلرنگ است که در ایران ابتدا توسط مراد اسحقی در سال ۱۳۵۴ گزارش و تشریح شده است. حشره مزبور از کرج گزارش گردیده ولی احتمالا در سایر نقاط ایران هم انتشار دارد. حشره کامل به طول 3/5 تا 4 میلیمتر و به رنگ زرد کاهی می باشد. سر قهوه ای مایل به تیره بوده و پیش گرده Pronotum به رنگ زرد می باشد که قسمت جلوی آن به رنگ قهوه ای درآمده است. سطح پیش گرده از نقاط بسیار ریز سیاه رنگی پوشیده شده است. شاخک چهار مفصلی است و مفصل اول شاخک از انتهای سر تجاوز نمی کند. رنگ مفصلهای اول و چهارم و همچنین دو سوم قسمت فوقانی مفصل سوم سیاه رنگ می باشد. مفصل دوم و 1/3 قسمت تحتانی مفصل سوم به رنگ زرد مایل به خرمائی است. خرطوم به رنگ تیره و انتهای آن حداقل به پیش ران (Coxa) پای سوم می رسد دو طرف جانبی پیش گرده تا محل اتصال دو پیش ران (Coxa) پای اول تیره رنگ و قسمت زیری (Ventral) سینه های دوم و سوم سیاه رنگ است. ران ها به طور کلی به رنگ قهوه ای و ساق پاها و پنجه ها عموما زرد رنگ می باشد. نوک خارها به رنگ تیره می باشد.

1 – female of Oxycarenus pallens, 2-3 – collecting locality.  

شکم عموما در قسمت پشتی (Dorsal) به رنگ زرد و قسمت زیر شکم در حشرات نر و ماده متفاوت است. بدین معنی که در حشرات نر به رنگ قهوه ای روشن و در حشرات ماده زرد رنگ و فقط حاشیه حلقه ها را نوار نامنظم قهوه ای رنگی پوشانده است. پوره ها عموما زرد رنگ، چشمهای آنها قرمز رنگ است و در قسمت پشتی حلقه های چهارم و پنجم و ششم دو لکه قرمز رنگ دیده می شود. طول حشرات ماده از حشرات نر در حدود نیم میلیمتر بیشتر است. شکم آنها بزرگتر و مخصوصا در زمان قبل از تخمریزی تفاوت چشمگیری با شکم حشرات نر دارد. شکم در حشرات ماده از حلقه ششم دارا درز طولی است که در آن تخمریز جای دارد در صورتی که در حشرات نر آلت تناسلی در داخل حلقه هشتم شکم در انتهای بدن قرار گرفته است. علاوه بر این در سطح زیری (Ventral) شکم حشرات نر دو لکه قرمز مایل به قهوه ای دیده می شود که به شکل دو البه گاز انبر نیش خرچنگ از حلقه اول شکم تا حلقه ششم ادامه دارد. این سنک به غنچه های گلرنگ حمله کرده و با تغذیه خود آنها را قهوه ای و فاسد می کند. غنچه های آلوده و خسارت دیده خمیده و داسی شکل هستند. خسارت این آفت معمولا روی گلرنگ های دیر کاشت بیشتر بوده و مقدار زیادی از غنچه های آنها بر اثر آفت نابود می گردد. در بعضی موارد جمعیت این سنک در مزارع گلرنگ بحدی بوده است که تا ۴۰ عدد حشره در هر دفعه تور زدن جمع آوری شده است. این آفت زمستان را بصورت حشره کامل بسر می برد و در اوائل بهار روی گیاهانی غیر از گلرنگ و سپس از تیر ماه روی انواع گلرنگ فعالیت می نماید. حشره مزبور در شرائط کرج سه نسل در سال دارد (مراد اسحقی، ۱۳۵۴).