مقالات

پروانه مینوز برگ تاولی زیربرگ

پروانه مینوز برگ تاولی زیر برگ

.Lithocolletis  blancardella  Fabr

Syns.Lithocolletis blancardiella Fabr.,Lithocolletis pomifoliella Zeller

Phyllonorycter blancardella

.Graciliariidae,Lep

Eng.Spotted  tentiform leaf  miner

این مینوز برگ که از شایع ترین مینوزها است زیرا اپیدرم تحتانی برگ درختان میوه بالاخص سیب فعالیت دارد علائمی ایجاد می‌کند که به صورت تاول یا لکه آئینه ای برگ است و چون دانه های فضولات حشره بر روی کوتیکول می‌افتد ، تاولها در عین شفافیت با نقاط سیاه رنگ به نظر می رسد.

این حشره به درختان سیب ، به ، گلابی ، آلو، گوجه ، گیلاس ، ازگیل ، زالزالک حمله می نماید. طرز خسارت آفت بدین نحو است که پروانه های ماده تخم های خود را در سطح فوقانی برگ ها قرار می دهند و لارو ها بعد از تفریخ وارد پارانشیم شده و زیر اپیدرم طبقه فوقانی برگ مستقر شده و دالانی ایجاد کرده که به تدریج بر وسعت آن افزوده می‌شود و بالاخره در آخرین مرحله خسارت به صورت تاول مانندی در می آید که به نام لکه آئینه مشهور شده است . ابتدا آئینه سبز رنگ است ولی به تدریج به صورت قهوه ای در می آید و لاروها در داخل آئینه قرار می گیرند .لاروها ضمن تغذیه ، فضولات خود را در داخل تاول قرار می دهند آئینه های حاصله در تابستان است آئینه های پاییزه کوچکتر است . این حشره در کرج ، اطراف تهران ، اصفهان ، خراسان ، مرکزی ، آذربایجان ، لرستان، همدان و چهار محال و بختیاری شدیداً انتشار دارد و احتمالاً در سایر مناطق میوه خیز کشور نیز وجود خواهد داشت.

حشره کامل یک شب پره نقره ای کوچکی است که عرض آن با بال های باز در حدود ۸ تا ۹ میلیمتر است . بالهای جلوئی دارای نوارها و نقوشی به رنگ قهوه ای بلوطی است در وسط نیمه اول بالهای جلوئی خطوط سفید کاملا واضح به چشم می خورد و در لبه جلویی نیمه انتهای بال، سه لکه مثلثی شکل قهوه ای رنگ مشاهده می شود. بالهای عقبی کاملاً باریک و در انتها و نوک تیز می باشد و در اطراف آنها مجهز به مژکهای طویلی است . تخمها سفید شکری و به شکل پولک های کوچکی هستند که قطر آنها 0/2 تا 0/3 میلیمتر و اغلب به صورت انفرادی در سطح فوقانی برگ دیده می شود . حشره دارای پنج سن لاروی بوده و لاروها ابتدا سبز روشن هستند ولی لاروهای بالغ به خصوص لاروهای زمستانه زرد رنگ به نظر می‌رسند. بدن کشیده و دارای حلقه های مشخص می باشد ولی سر آن متناسب با رژیم تغذیه پهن شده است. طول لارو سن اول یک میلیمتر و لارو سن پنجم ۵ میلیمتر است .سر لارو به خوبی رشد کرده و به رنگ قهوه‌ای است شکل سر مثلثی و شاخکها سه مفصلی است شفیره کوچک ، استوانه‌ای و قهوه‌ای رنگ بوده و به طور آزاد درزیر کوتیکول برگ  و در داخل پیله سفید رنگ و نازکی تشکیل میشود. طول شفیره ۳ ۴_ میلیمتر است . تزئینات حلقه انتهای بدن شفیره در افراد نر و ماده متفاوت است و بدین وسیله می‌توان پروانه های نر و ماده را از همدیگر تشخیص داد.

این حشره زمستان را به صورت شفیره در داخل تاول هائی که توسط لاروها در برگ ایجاد و روی زمین ریخته شده به سر می‌برد در بهار همزمان با گرم شدن هوا با باز شدن برگها پروانه های نر و ماده ظاهر شده و پس از جفت گیری تخم ریزی می نمایند. حشره ماده تخم های پولک مانند خود را که کوچکتر از ته سنجاق می باشد در سطح بالائی  برگ ها قرار می‌دهد. در دوره جنینی در ارنگه ۱۸_۲۲ و در کرج ۱۱_۱۳ روز است لاروهای جوان پس از خروج از تخم مستقیماً از داخل تخم وارد پارانشیم روئی برگ شده و با تغذیه از سلول های زیر اپیدرمی . محل تغذیه به صورت تاول و آئینه ای در می آید. لارو در داخل تاول به شفیره تبدیل می شود  بر اساس مطالعات رجبی این حشره در ارتفاعات شمال تهران ۲_۳ نسل در سال دارد.

این حشره مانند سایر مینوز های درختان میوه دارای زنبورهای پارازیت می باشد که اسامی و نحوه فعالیت آنها هنوز دقیقاً معلوم نیست . یکی از انواع این زنبورهاApanteles  circumscriptus است که پارازیت لارو این مینوز میباشد ضمناً سیر سیرکی به نامOecanthus augustipenis وجود دارد که حشرات کامل شکارگر لارو و شفیره مینوز است . چون زمستان گذرانی در داخل برگهای آلوده افتاده می باشد بدین جهت جاروب کردن و سوزاندن برگ های ریخته در پاییز در انهدام آفت نقش عمده‌ای دارد. در صورت نیاز به مبارزه شیمیایی نیز می توان از حشره کشهای فسفره نفوذی مانند دیپترکس به نسبت 1/5 در هزار و یا دیازینون۶۰%به نسبت یک درهزار استفاده کرد.