مگس سفید-معرفی علمی و روش های کاربردی کنترل

مگس سفید (Whitefly) با نام علمی Bemisia tabaci یکی از آفات مهم و پرخطر کشاورزی است که در بسیاری از محصولات زراعی ،باغی وگلخانه ای خسارت جدی ایجاد می کند.این آفت با مکیدن شیره گیاهان،کاهش فتو سنتز،ترشح عسلک و انتقال ویروس های گیاهی ،عملکرد و کیفیت محصول را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. مدیریت علمی و صحیح این آفت،کلید موفقیت در کشاورزی پایدار و اقتصادی است.

ویژگی های زیستی مگس سفید

نام علمی:Bemisia tabaci و گونه های وابسته

اندازه:حدود 1 تا 2 میلی متر

ویژگی ظاهری:بدن زرد مایل به سفید با بالهای وشیده از پودر مومی

محل فعالیت:بیشتر در سطح زیرین برگ ها

چرخه زندگی:شامل تخم،چهار سن پوره و حشره نابالغ

سرعت تولید مثل:بالا،یک ماده می تواند صد ها تخم بگذارد،طغیان سریع آفت

خسارت های ناشی از مگس سفید

1.مکیدن شیره گیاه و تضعیف رشد

2.زردی و ریزش برگ ها

3.ترشح عسلک و ایجاد محیط مناسب برای قارچ دوده ای (Sooty mold)

4.انتقال ویروس های گیاهی خطرناک در محصولات زراعی

5. کاهش عملکرد،کیفیت و بازار پسندی محصول

میزبان های حساس به مگس سفید

سبزیجات گلخانه ای:خیار ،گوجه فرنگی ،بادمجان ،فلفل

گیاهان زینتی:رز ،شمعدانی،بنت قنسول

محصولات زراعی:پنبه ،سویا ،لوبیا

درختان میوه:مرکبات، انار

روش های کنترل مگس سفید

کنترل زراعی

نصب توری ضد حشره در گلخانه ها

حذف علف های هرز اطراف مزرعه

رعایت تناوب زراعی برای کاهش جمعیت آفات

پرهز از کشت متراکم و مدیریت بهینه آبیاری

کنترل بیولوژیک

رهاسازی دشمنان طبیعی مانند زنبور Encarsia formosa

استفاده از کفشدوزک ها و بالتوری ها برای شکار پوره ها

کنترل شیمیایی

در زمان افزایش شدید جمعیت و خسارت اقتصادی،استفاده از سموم شیمیایی توصیه می شود.برخی از مهم ترین سموم موثر عبارتند از:

پیری پروکسی فن10%:تنظیم کننده رشد حشرات،موثر بر پوره های مگس سفید

ایمیدا کلوپراید:حشره کش سیستمیک موثر بر آفات مکنده

اسپیروتترامات:حشره کش سیستمیک دوطرفه با اثر گذاری بالا

اویتکس:سم اختصاصی که روی تخم مگس سفید اثر گذار هست و در کاهش جمعیت این آفت نقش مهمی دارد.

نکته مهم:برای جلوگیری از مقاومت آفت،از تناوب و ترکیب منطقی سموم مختلف استفاده کنید.

مدیریت تلفیقی (IPM)

یک برنامه جامع برای مدیریت پایدار مگس سفید شامل:

پایش مداوم جمعیت آفت

به کارگیری هم زمان روش های زراعی،بیولوژیک و شیمیایی

استفاده هدفمند از سموم شیمیایی با رعایت دوره کارنس

جلوگیری از مصرف بی رویه حشره کش ها

چرا مبارزه با مگس سفید اهمیت دارد؟

این آفت می تواند در مدت کوتاهی خسارت سنگینی ایجاد کند.

ناقل ویروس های مهم گیاهی هست.

موجب کاهش فتوسنتز و کیفیت محصول کی شود.

کنترل آن در مرحله پیشرفته سخت و پرهزینه خواهد بود.

پرسش و پاسخ درباره مگس سفید

مگس سفیدچیست؟

مگس سفید ( Bemisia tabaci) یک آفت بسیار ریز و سفید رنگ است که روی برگ گیاهان زندگی میکند.این حشره با مکیدن شیره گیاه باعث زردی برگ ها ،ضعف گیاه و کاهش محصول می شود.

چرا مگس سفید برای کشاورزی خطرناک است؟

خطراصلی مگس سفیدفقط مکیدن شیره گیاه نیست،این آفت می تواند بیش از صد نوع ویروس گیاهی را منتقل کند،مثل ویروس پیچدگی برگ گوجه فرنگی(TYLCV).به همین دلیل،کنترل آن بسیار مهم است.

مگس سفید به چه گیاهانی حمله میکند؟

این آفت چند خوار است و به بیش از600 گونه گیاهی حمله می کند.مهم ترین میزبان ها شامل:

گوجه فرنگی

خیار

بادمجان

لوبیا

پنبه

گیاهان زینتی

نشانه های آلودگی گیاه به مگس سفیدچیست؟

برخی علائم واضح آلودگی:

وجود حشرات سفید روی سطح زیرین برگ

زرد شدن و ریزش برگ ها

ترشح ماده چسبناک(عسلک)

رشد کپک سیاه (قارچ دوده ای)روی برگ

روش های مبارزه با مگس سفید کدامند؟

1.کنترل زراعی:حذف علف های هرز و استفاده از توری ضد حشره.

2.بیولوژیک:استفاده از زنبور Encarsia formosa و قارچ Beauveria bassiana.

3.کنترل شیمیایی:استفاده هدفمند از حشره کش ها.

4.مدیریت تلفیقی(IPM):ترکیب همه روش ها برای نتیجه بهتر.

چگونه میتوان مگس سفید را در گلخانه کنترل کرد؟

بهترین راه کنترل در گلخانه،استفاده از توری های ضد حشره ،تهویه مناسب،رهاسازی دشمنان طبیعی (مثل زنبورهای پارازیتوئید)ودر صورت نیاز،استفاده محدود از سموم است.

آیا مگس سفید فقط در مناطق گرم دیده می شود؟

خیر،این آفت در همه مناطق فعالیت دارد اما در شرایط گرم و مرطوب سریع تر تکثیر می شود و جمعیت ان فزایش می یابد.

آیا مگس سفید قابل ریشه کنی کامل است؟

خیر .به دلیل گستردگیمیزبان ها و مقاومت در برابر سموم ،ریشه کن کردن کامل ممکن نیست.اما با مدیریت تلفیقی می توان خسارت آن را به حداقل رساند.

مدیریت تلفیقی مگس سفید چیست؟

مدیریت تلفیقی یا IPM به مجموعه ای از روشهای مختلف برای کنترل مگس سفید گفته می شودکه شامل اقدامات زراعی،مکانیکی،بیولوژیک و در صورت نیاز شیمیایی است.

هدف این روش کاهش خسارت آفت ،جلوگیری از مقاومت به سموم و حفاظت از محیط زیست است.

چرا مدیریت تلفیقی بهتر از سم پاشی است؟

چون در IPM فقط در مواقع ضروری از سم استفاده می شود و تمرکز روی روش های ایدار تر است.این کار باعث می شود مقاومت آفت به سموم ایجاد نشود،محصول سالم تر و هزینه ها هم کمتر شود.

در نهایت می توان گفت که مدیریت تلفیقی،شامل به کار گیری روش های زراعی ،بیولوژیک و در صورت نیاز شیمیایی،بهترین راهکار برای کاهش خسارت آفت مگس سفید است.

با این حال براساس تجربه های عملی ما،استفاده ترکیبی از اویتکس و پیری پروکسی فن در کنترل و کاهش جمعیت این آفت نتایج بسیار مثبتی داشته است.

گرداوری و تدوین این مقاله توسط مهندس عبدالرضا حسنی و خانم سولماز شکارچی انجام شده است.محتوای ارائه شده مبتنی بر تجربه های عملی و منابع علمی گرداوری شده تا کشاورزان وعلاقه مندان به گیاهان،اطلاعات دقیق و کاربردی درباره مگس سفید دریافت کنند.

برای مشاوره رایگان با کارشناسان مجموعه به واتساپ مراجعه فرمایید.