مگس انجیر
.Carpolonchaea aristella Beck
.Syn.Lonchaea aristella Beck
.Lonchaeidae,Dipt
Eng. Fruit fly
مگس میوه انجیر در دنیا ابتدا در سال ۱۹۱۹ توسط پیکارد(Picard) شناخته شده است. این آفت در ایران ابتدا در سال ۱۳۵۵ از منطقه کرمانشاه جمعآوری و توسط بخش رده بندی حشرات موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی تشخیص داده شده است. ضمناً در سال ۱۳۵۸ در نواحی اردستان، نطنز و کاشان توسط مولف مشاهده گردیده است. این آفت در کرمانشاه علاوه بر صحنه در ریجاب نیز که دارای باغهای بزرگ انجیر است و سطح کشت آن به ۲۵۰ هکتار میرسد فعالیت تخریبی شدیدی دارد و همچنین در مناطق پاوه و اورامانات و دینور و بیلوار و کندوله که درختان انجیر در حاشیه باغ های انگور کاشته می شوند نیز خسارت می زند. آفت روی ارقام مختلف درختان انجیر بالاخص انجیرسیاه فعالیت دارد.
طرز خسارت آفت بدین نحو بوده که لارو مگس از گوشت میوه تغذیه نموده و دالانهای در گوشت و پوست میوه ایجاد میکند. میوه های کرمو اغلب فاسد شده بر روی زمین می ریزند. در داخل هر میوه معمولاً چند عدد لارو دیده می شود و در بعضی از کشورهای آلوده تا ۳۵ عدد لارو در هر میوه نیز گزارش شده است. تلحوک میزان خسارت آن را در لبنان تا ۸۵ درصد نیز ذکر نموده و از آفات مهم انجیر آن را محسوب می نماید. به طوری که در بالا اشاره شد، این آفت از کرمانشاه، شیراز و ساوه نیز گزارش شده است. کشورهای اطراف دریای مدیترانه و عراق نیز از جمله مناطق آلوده به این آفت می باشد.
خسارت مگس میوه انجیر
حشره کامل مگسی است کوچک به رنگ سیاه فلزی شفاف و زیر شکم آن قهوهای بوده و طول آن به۵/۳_۵/۴میلیمتر می رسد. چشمها به رنگ قرمز آجری و پاها به رنگ قهوهای تیره هستند. بالها و رگبالها به رنگ قهوهای روشن است، مگس ماده یک تخم ریز تیز دارد. تخم سفید رنگ، دوکی شکل و کمتر از یک میلیمتر طول دارند. لارو سفید رنگ و شکل عمومی آن شبیه به لارو سایر مگسهای میوه بوده و در قسمت سر باریک و کشیده و در قسمت انتهای بدن ضخیم می باشد. لارو پس از تکمیل رشد،به طول 6/5_7میلیمتر می رسد.پویاریوم به رنگ قهوهای روشن و3/5_4میلیمتر طول دارد.
این حشره زمستان را در مرحله شفیرگی، در عمق ۱۰ _۵ سانتیمتری خاک سپری میکند. حشرات کامل از اواخر اردیبهشت ماه به بعد ظاهر می شوند. مگس ها برای مدت چند روز از مواد مختلفی از قبیل ترشحات شیرین سایر حشرات به خصوص شپشک مومی انجیر یا نوش گلهای موجود در باغها و همچنین در اواسط فصل از آب میوههای رسیده انجیر تغذیه کرده و از لحاظ جنسی بالغ می شوند. حشرات ماده پس از بلوغ جنسی جفت گیری کرده و تخم ها را در ناحیه نهنج میوه انجیر قرار میدهند. تخمریزی معمولاً در هفته آخر اردیبهشت ماه صورت می گیرد.
حشره ماده به منظور تخمریزی،آلت تخمریز را بدرون نهنج میوه فروبرده و در هر نوبت فقط ۲_۴ تخم قرار می دهد. برای ثبوت این وضعیت، چنانچه بیش از ۴ لارو درون هر میوه یافت شود، این لاروها همیشه از دو اندازه متفاوت بوده و مربوط به دو نسل مختلف می باشند. تخمها پس از تقریبا ۵ روز باز شده و لارو ها اغلب در اطراف نهنج میوه باقی مانده و تغذیه می کنند. تغذیه لارو حدود۲_۳هفته طول کشیده و پس از آن معمولا میوه های آلوده ریزش می کنند. داروها در این موقع میوه را ترک کرده و درون خاک در عمق۵_۱۰ سانتیمتری به شفیره تبدیل می شوند. در فصول بهار و پاییز رشد و نمو لاروی در مدت ۲۵ روز و در تابستان در مدت تقریباً ۱۵ روز تکمیل می شود. حمله لارو ها در میوه های رسیده انجیر محدود به ناحیه نهنج میوه میشود. این حشره در شرایط آب و هوایی لبنان ۴ نسل در سال دارد. افراد نسل اول در حدود ۱۰ خردادماه، نسل دوم در حدود ۲۵ تیر و نسل سوم در حدود ۹ شهریورماه و نسل چهارم در اواسط مهرماه ظاهر می شوند.
دوره رشد و نمو یک نسل در فصول بهار و پاییز بین۳۵_۴۰ روز و در تابستان در حدود ۳۰ روز طول میکشد. درشرایط لبنان انجیرهای کرمو در شهریور ماه بیشتر از هر موقع دیگر به چشم می خورند. زمان بر اساس مطالعات غدیری این آفت در کرمانشاه نیز ۴ نسل در سال دارد و زمستان را به صورت شفیره می گذراند. نسل اول آفت یک نسل بهاره از اوایل اردیبهشت روی میوه های کاذب انجیر فعالیت می کند، در حالی که نسل های دوم و سوم و چهارم آفت میوه های اصلی انجیر را که روی شاخههای همان سال تشکیل می شوند مورد حمله قرار می دهند. در اثر تغذیه لارو میوه های نارس انجیر ریزش کرده و میوههای رسیده فاسد میشوند.
مبارزه با این آفت در ارقام حساس انجیر و با استفاده ازدیپترکس مقدور می باشد. زمان سم پاشی همزمان با رسیدن میوه های انجیر بوده و هر سه هفته یک بار این سمپاشی تکرار می شود. باید توجه داشت قبل از هم سمپاشی نسبت به جمع آوری و سوزاندن میوه های آلوده که در پای درختان ریزش نموده اند اقدام نمود.