مقالات

سپردار قرمز مرکبات

سپردار قرمز مرکبات

Aonidiella  citrina  Coquillett

,Syns. Aspidiotus  citrinus  Coquillett

Aonidiella  aurantii  var.  citrina  Leonardi

.Diaspididae,  Hom

سپردار زرد مرکبات در ایران ابتدا در سال ۱۳۲۵ توسط کریوخین روی درختان مرکبات در باغ های بندر انزلی دیده شده و احتمالاً از فلسطین وارد ایران گردیده است. گیاهان مورد حمله و میزبان این سپر دارعلاوه بر مرکبات عبارتند از: شمشاد رسمی، فیکوس، خاس، انجیر، نسترن،مو،جل،زیتون،کاملیا،شمشاد جنگلی،برگ بو،یاس و غیره، ولی در ایران علاوه بر مرکبات روی سیرنگ یا چرم لیفی نیز دیده شده است.

مشخصات-ظاهری-سپردار

اهمیت اقتصادی این حشره در ایران اکنون فوق‌العاده کم است. طرز خسارت آن بدین نحو بوده که سپردار روی برگ، میوه و در آلودگی شدید روی ساقه های سبز و جوان انواع مرکبات زندگی می‌کند و اغلب در پشت برگها و در جایی که شیره گیاهی را می مکد، رنگ برگ را زرد می گرداند. در نتیجه حمله شدید، برگها زرد و میوه ریخته و درخت ضعیف و میزان محصول نقصان می‌یابد. سپردار زرد مرکبات در آسیا در کشورهای خاور دور، در آمریکای شمالی و جنوبی و نواحی اطراف دریای سیاه، قفقاز و در ایران در بندر انزلی،رشت،لاهیجان،تنکابن،بابل،آمل،بابلسر،گرگان و در کرج داخل گلخانه ها انتشار دارد.

سپردار-قرمز-مرکبات

کریوخین مینویسد این سپردار در نواحی جنوب غربی ایران یعنی در خوزستان به طور کانون های منفرد وجود دارد. سپردار زرد از نظر شکل ظاهری شباهت زیادی به سپردار قرمز دارد. ولی سپر حشره ماده به قطر ۲ میلیمتر کاملا مسطح و رنگ آن زرد روشن است. این سپردار نیز دارای پرده شکمی بوده و اگر با نوک سنجاقی سپر حشره را بلند کنیم، بدن ماده نیز همراه سپراز روی گیاه میزبان برداشته می شود. حشره ماده که زیر سپر قرار دارد، زرد رنگ، قلوه ای شکل و طوری در فرو رفتگی بدن داخل شده که انتهای آن به ارتفاع دو گوشه برجسته بدن نمی‌رسد.

آفت-سپردار-مرکبات

از نظر زیست شناسی سپردار زرد شباهت زیادی به سپردار قرمز دارد و مخصوصاً مانند آن زنده زا است. تنها تفاوت آنها این است که، سپردار زرد بیشتر در سطح زیرین برگ به صورت لکه‌های دسته‌جمعی دیده می‌شود و کمتر در سطح رویی برگ و روی میوه و شاخه زندگی می کند، در صورتی که سپردار قرمز بیشتر در سطح روی برگ و روی میوه، شاخه ها و حتی تنه درخت نیز زندگی می نماید. سپردار زرد زمستان را به صورت پوره سن دوم و یا ماده بالغ می گذراند و در بهار پوره‌ها کامل شده و در اوایل خرداد ماه شروع به زاییدن می نمایند. هر ماده حدود۱۰۰_۱۵۰پوره می زاید. پوره تا موقع تثبیت چند ساعتی حرکت نموده سپس بر روی میزبان مستقر و ثابت شده و بر روی خود ترشح ماده مومی کرده و بدین ترتیب سپر بر روی آن تشکیل می گردد.

خسارت-سپردار-قرمز

 

نسل دوم از اواسط مرداد ماه شروع شده و تا آخر شهریور حتی مهر ماه ادامه دارد. این آفت در شرایط آب و هوایی شمال ایران دو نسل کامل و یک نسل ناقص دارد. سپردار های قرمز و زرد هر دو در شمال ایران مورد حمله زنبورهای پارازیت مخصوصاًAphytis  ChrysomphallوProspaltella sp.وهمچنین قارچ Fusarium  juruanumقرار می گیرند و یکی از علل عدم گسترش وسیع این دو آفت در شمال، وجود همین پارازیت ها می باشد و میزان پارازیتیسم گاهی تا ۹۹ درصد نیز می‌رسد. در مورد مبارزه شیمیایی نیز می‌توان در هنگام ظهور حداکثر پوره‌ها اقدام به سمپاشی نمود.