سپردار سفید آسیایی
Tecaspis asiatica(Arch.)Hall
.Syn.Chionaspis asiatica(Arch.)Sign
.Diaspididae,Hom
سپردار یا شپشک سپید آسیایی که در ایران اولین بار در سال ۱۳۱۶ توسط افشار تحت عنوان شپشک آسیایی گوجه نام برده شده، یکی از آفات درختان میوه می باشد. درختان مورد حمله این شپشک در ایران عبارتند از: گوجه، بادام ،هلو، گیلاس ،آلو و احیانا برخی از درختان میوه دیگر. در اصفهان و چهارمحال بختیاری خسارت آفت بیشتر روی درختان زردآلو و بادام دیده می شود. شپشک مزبور اغلب شاخه‌های جوان را مورد حمله قرار داده و باعث خشک شدن آنها می گردد، همچنین روی برگها آفت بیشتر در کنار رگبرگ ها و در سطح تحتانی به صورت قشر سفید رنگی که اغلب نیز افراد نر هستند دیده می شود .برگهای خشک شده و نتیجتاً درخت ضعیف می گردد. شپشک سفید آسیایی در سراسر مناطق میوه خیز کشور انتشار دارد.
سپر ماده گلابی شکل، کشیده و اغلب به رنگ سفید و به ندرت مایل به قهوه‌ای دیده می‌شود. پوسته پورگی در باریک ترین قسمت سپر یعنی در انتهای سپرماده به رنگ زرد متمایل به نارنجی ملاحظه می گردد.سپر ماده به طول1/6_2میلیمتروبه عرض1/2_1/5میلیمتر می باشد. حشره ماده در زیر سپر به رنگ نارنجی تیره و به طول یک میلیمتر و عرض نیم میلیمتر است. حشره ماده بدون پا، شاخک و چشم بوده و در زیر سپر مومی سفید رنگی قراردارد. رنگ حشره در زیر سپر زرد شفاف تا قهوه ای روشن است. خوطوم در حشره ماده بسیار بلند و چند برابر طول بدن آن است و از سه شاخه تشکیل شده است که در داخل یک غلاف قرار می گیرند. حشرات کامل نرقبل از پرواز مانند ماده ها در زیر سپر مومی سفید رنگ زندگی میکنند.
طول سپر نر1/35_1/5میلیمتر وعرض آن0/43 میلی متر است و شکل عمومی سپر آن کشیده و استوانه‌ای و از این نظر سپر حشرات نر را به خوبی از سپر حشرات ماده میتوان تشخیص داد .سپر در حشرات نر سفید رنگ ،نرم و کرکی بوده و در سطح زیر برگها و گاهی روی برگها پوشش پنبه ای مانند ایجاد می کنند . مشخصات میکروسکوپی حشره ماده بدین ترتیب می باشد که پی ژید یوم دارای سه جفت پالت است و گاهی اوقات پالت سوم دیده نمی شود. اطراف و راس پالت اول مدور بوده و دارای دندانه های ریزی می باشد. پالت دوم کوچک و راس آن تند است .
پالت سوم در بعضی افراد ملاحظه نمی گردد و در صورتی که موجود باشد از حیث شکل شبیه اولین جفت پالت طرفی است .شانه تعدادش بدین قرار است که بین دو پالت وسطی شانه وجود ندارد و بین پالت وسطی و اولین جفت پالت طرفی یک عدد دوربین پالت مزبور و دومین جفت پالت طرفی دو عدد است . بعد از این پالت در کنار پی ژید یوم۷ عدد شانه خاری شکل است که به دو دسته ۳عددی وچهار عددی دیده می شود. سوراخ آنال بالاتر از سوراخ فرج قرار دارد .تخم های حشره زرد رنگ به طول0/32وعرض0/16میلیمتروروی آن در محل سرد ونقطه قهوه ای دیده می شود.
سپردار آسیایی دو نسل در سال داردوزمستان را به صورت پوره سن۲وحشره ماده روی شاخه و ساقه درختان میزبان بسر می برد.در بهار پیش از اینکه هوا مساعد گردد و معمولا از اواخر فروردین ماه ماه تا اوائل اردیبهشت تخم ریزی می نماید. تعداد تخم زیر هر سپرتا ۹۵ عدد و به طور متوسط ۵۷ عدد شمارش شده است. حشره ماده پس از تخم ریزی به تدریج خشک و از بین می‌رود. در تولید مثل این حشره احتمالاً حشرات نر دخالت ندارند و حشره ماده به طریق پارتنوژنز یا دخترزایی زاد و ولد می‌نماید .تخمها ۸_۱۰ روز بعد تفریخ شده پوره های جوان متحرک به‌تدریج از اوائل اردیبهشت ماه ظاهر شده و اغلب روی برگ ها و کنار رگبرگها مستقر می‌شوند .
قاضی در رابطه با بررسی های خود در زمینه این سپر دار می نویسد در کرج تا تاریخ بیست و ششم خرداد ماه نیز هنوز زیر سپر ماده تخم تفریخ نشده ملاحظه گردیده است و مدت تفریخ تدریجی تخمها ممکن است تا مدت ۴۰ روز هم طول بکشد. علت این امر تخمریزی تدریجی حشره و همچنین نوسانات شرایط جوی می تواند باشد. پوره‌ها پس از تفریخ، حدود ۲۰ تا ۳۰ ساعت در زیر سپر باقی مانده و سپس از آنجا خارج می‌گردند .خروج پوره ها را از زیر سپر مانند تفریخ تخم تدریجی است. دوره رشد و نمو حشرات نر کوتاهتر و در کرج حدود ۴۰ روز تعیین شده است .حشرات نر بعد از تکمیل رشد و بالدار شدن از زیر سپر خارج شده و پرواز میکنند. دوره نشو و نمای نسل اول حشره در کرج ۶۶ روز بوده و دومین نسل آفت در شرایط آب و هوایی کرج از اواسط تیرماه شروع می گردد و اولین تخم ریزی حشرات ماده در بیستم تیرماه دیده شده است.
پوره های نسل دوم سپردار برخلاف نسل اول روی شاخه‌ها مستقر می‌شوند ولی در این نسل حشرات نر روی برگها نیز متمرکز می گردند . در این نسل دوره رشد جنین تخم کوتاهتر و ۷ روز می باشد حشرات نری که از این نسل حاصل می‌شوند تا اواسط و اواخر پاییز به پرواز در آمده و چون عمر آنها کوتاه می باشد همه در زمستان از بین می روند ولی حشرات ماده روی شاخه ها به رشد خود ادامه داده و زمستان را بدین صورت و یا پوره های سن دوم می گذرانند و مجدداً در اواسط و اواخر اردیبهشت ماه سال بعد شروع به تخم ریزی کرده و فعالیت جدید خود را از سر می‌گیرد، بنابراین به طوری که در بالا نیز اشاره شد، این سپردارسالیان دو نسل دارد.
بهترین موقع سمپاشی علیه سپردار آسیایی، زمانی است که اغلب پوره های جوان از تخم خارج شده باشند و قاضی این زمان را در شرایط آب و هوایی کرج برای نسل اول ۲۸ اردیبهشت تا دهم خردادماه و برای نسل دوم بیست و هفتم تیر تا دهم مرداد ذکر می نماید .ضمناً برای سمپاشی نیز میتوان از سموم فسفره مانند دیازینون استفاده نمود.
