کرم زالوئی برگخوار
Caliroa limacina Retzius
,.Syns. Tenthredo limacina Retz., Eriocampa limacina Retz
.Eriocampoides limacina Retzius, Caliroa cerasi L
.Tenthredinidae, Hym
Eng. Cherry slugworm
Ger. Kirschblattwespe
کرم زالویی برگخوار در واقع لارو زنبوری است که در اصطلاح آلمانی و انگلیسی به آن کرم حلزونی گیلاس نیز گفته می شود. این حشره در دنیا اولین بار در سال ۱۷۴۰ میلادی از اروپا گزارش گردیده است. در ایران نیز ابتدا در سال ۱۳۲۸ توسط دواچی درباره این آفت شرح داده شده است. درختان مورد حمله این آفت شامل گوجه ،گیلاس، گلابی ،آلبالو ،بادام، به، زالزالک، ال ،گیلاس جنگلی ، به جنگلی و پستانک می باشد. در آلمان این آفت به هلو و زردآلو نیز حمله میکند. طرز خسارت این آفت بدین ترتیب بوده که لارو این زنبوراز قسمت پارانشیم فوقانی سطح برگ تغذیه نموده و فقط رگبرگها و غشای تحتانی را باقی می گذارد و بدین وسیله برگ ها مشبک و شبیه توری میشوند. در صورت شدت آفت ممکن است ،قسمت اعظم برگها از بین بروند و صدمه ای به درخت وارد شود. کرم زالوئی در ایران تاکنون است نواحی شمالی و استانهای غربی کشور، بالاخص نوحه سرپل ذهاب گزارش شده است و احتمال دارد که در بعضی از نقاط دیگر کشور نیز وجود داشته باشد. این آفت در اصفهان تاکنون دیده نشده است.
حشره کامل زنبورشفاف سیاه رنگی است ،به طول ۵ میلیمتر و با بالهای باز به عرض ۱۱ میلیمتر ،بدن حشره نسبتاً ضخیم بوده ،بالها ها خوب رشد کرده و مجهز به رگ بالهای ضخیم است. ساق پاهای جلویی و میانی به رنگ قهوهای میباشد. تخم حشره تخم مرغی و گاهی در یک طرف کمی پهن است،اندازه آن 0/5 × 0/9 میلیمتر میباشد. رنگ تخم تقریبا بی رنگ ولی در بافت برگ سبز روشن میزند. لارو سن اول کوچک و طول آن 1/2 میلیمتر و پول لارو کامل۸-۱۰ میلیمتر است. لاروها به رنگ تیره بوده و مفصل های قفسه سینه متورم شده و شبیه به کوهان میباشند. لارو زالوئی و بدن آن از ترشحات لزج پوشیده شده ،که پس از آخرین تغییر جلد از بین میرود. شفیره به رنگ زرد لیمویی و طول آن5/8 و عرضش 2/4 میلیمتر میباشد.
این آفت زمستان را به صورت لارو کامل، درون پیله ای در عمق۵-۱۰ سانتی متری خاک به سر می برد. در بهار لارو تبدیل به شفیره شده و حشرات کامل در اوایل اردیبهشتماه خارج و ظاهر میشوند. زنبور های حاصله اغلب ماده بوده و معمول ترین روش تولید مثل در این آفت، روش پارتنوژنز یا دختر زایی می باشد. حشره ماده تخم خود را به کمک تخم ریز در درون بافت برگ قرار می دهد. تخم ها پس از ۱۰-۱۲ روز تفریخ می شوند و لاروهای جوان به رنگ روشن به تغذیه از سطح بالایی برگها می پردازند.
هرچه بیشتر لاروها رشد میکنند به تیرگی رنگ آنها نیز افزوده می شود، به طوریکه در سنین آخر کاملا سیاه رنگ می شوند. وضع تغذیه و نحوه خسارت لاروهای این زنبور بسیار مشخص و نمایان است، زیرا که فقط از کوتیکول فوقانی و پارانشیم برگها تغذیه کرده و کوتیکول سطح پایینی و رگبرگ ها را به طور مشبک به جا می گذارند. معمولاً روی یک برگ میتوان۳-۴ عدد لارو را در حال تغذیه مشاهده نمود. دوره لاروی۳-۴ هفته طول می کشد و لاروهای نسل اول پس از تکمیل رشد، برگ ها را ترک کرده و به درون خاک نفوذ می کنند. سپس در آنجا تبدیل به شفیره شده و حشرات نسل دوم ظاهر می گردند. تعداد نسل این حشره را در ایران دو نسل در سال می نویسد، ولی لازم است در مورد بیولوژی این آفت بررسیهایی انجام گیرد. مبارزه شیمیایی علیه این آفت آسان و در صورت لزوم می توان ۱۵ روز بعد از ریزش گلبرگها به وسیله سموم فسفره سمپاشی نمود.