سوسک چوبخوار سبز

Agrilus  viridicaerulans  Mars.ssp.esfandiarinus

.Obenberger  Buprestidae, Col

سوسک چوبخوار اگریلوس یکی دیگر از آفات درختان پسته است که ابتدا توسط اوبن برگر تشخیص و نامگذاری شده است.این آفت در ایران به پسته هایPistacia  veraوPistacia  mutica حمله می نماید و طرز خسارت آن بدین ترتیب است که لارو ها معمولاً به قسمت های زیر پوست شاخه های یک تا دو ساله حمله کرده و از کامبیوم تغذیه می‌کنند و کمتر قسمتهای چوب درخت را مورد حمله قرار می‌دهند. دالان های حفر شده به وسیله لارو این حشره کشیده و تنگ و مارپیچی غیر منظم و کمتر روی چوب آثاری از خسارت باقی می گذارد.

این چوب خوار در مناطق پسته کاری کرمان، فارس، قزوین و سنندج انتشار دارد. حشره بالغ سوسکی است که 5 میلیمتر طول، 1/3 میلیمتر عرض دارد. بدن کم عرض و کشیده، رنگ عمومی آن سبز با جلای فلزی است. چشمها سیاه و کشیده و تقریباً با کناره جلوی سینه اول تماس دارد و از طرف دیگر به حفره شاخکها می رسد. کناره‌های پهلوی پشت سینه اول به دو شیاری که در جلو از هم دور می شوند ختم می گردد و به علاوه هر یک از زوایای خلفی پشت سینه اول، یک شیار کوچک واضحی دارا می باشد.

سپر چه به وسیله یک شیار عریض به دو قسمت تقسیم شده است، قسمت جلوی مستطیل کشیده و قسمت عقبی مثلثی شکل می باشد، بال پوشها در وسط عریض شده و به طور وضوح در عقب به تدریج باریک می شوند. تمام سطح پشت سینه اول به وسیله چین های عریض غیرمنظم ریزی پوشیده شده است. توجه دارد ولی سطح بالپوش ها شبیه پوست دباغی شده می باشد در انتهای بالپوش ها مقدار کمی مو وجود دارد. انتهای هر یک از بالپوش ها مدور و دارای دندانه های ریزی می باشد، لارو بالغ در حدود ۹ میلی‌متر طول دارد. بدن باریک و کشیده و به رنگ سفید شیری سر و زوائد انتهای بدن به رنگ قهوه ای تیره است. سینه اول از سایر مفاصل شکمی عریض تر و در وسط صفحه توارسیک شکاف طولی وجود دارد.

طول مفاصل سینه دوم و سوم خیلی کم و عرض آنها نیز کم می باشد. شکم دارای ۹ حلقه است که اولین حلقه  و دو حلقه آخری کوچکتر و سایر حلقه ها تقریباً با هم مساوی هستند. حلقه های بطن چهارگوش و زوایای آن گرد است. هر حلقه شکمی در پهلوها دارای عده زیادی سوراخ شبیه غربال می باشد. آخرین حلقه بطنی به دو چنگک که با چشم غیر مسلح دیده می شود و طول آن تقریباً مساوی نصف طول آخرین حلقه بطن است، ختم می گردد. تمام حلقه های شکمی از موهای نازک زیادی که فقط با میکروسکوپ قابل رویت است. پوشیده شده است.

این آفت زمستان را به صورت لاروهای کامل در زیر پوست شاخه‌های پسته به سر می‌برد. و در بهار تبدیل به شفیره می شود. حشرات کامل از اواسط اردیبهشت ماه ظاهر می شوند و قبل از تخم ریزی، مختصری از برگهای جوان تغذیه می‌کنند. این حشرات نیز در ساعات گرم روز فعال هستند و روی سرشاخه ها یا برگ ها دیده می شوند. تخم ریزی روی شاخه ها انجام می گیرد و لاروها پس از خروج از تخم به زیر پوست نفوذ کرده و در منطقه کامبیوم مستقر می‌شود. لاروها از نسوج پوست تغذیه می کنند و کمتر به استوانه مرکزی صدمه وارد می‌کنند، دالان لاروی در این حشره طولی و کج و معوج و انباشته از فضولات آجری رنگ است.

شفیره در زیر پوست تشکیل می‌شود و سوراخ خروجی حشرات کامل روی پوست بیضی شکل و به قطر ۷ میلیمتر است. ظاهراً این حشره روی درختان ضعیف به خصوص آنها که دچار کم آبی هستند بیشتر صدمه وارد کند به همین لحاظ خسارت آنها روی پسته وحشی شدیدتر است پسته های اهلی می باشد. این حشره در سال یک نسل دارد. این حشره در اکثر موارد خسارت چندانی ندارد و احتیاج به مبارزه شیمیایی نیست. اقدامات زراعی، تقویت خاک، آبیاری منظم و همچنین هرس سر شاخه های خشک و انهدام آنها به قدر کافی جمعیت این آفت را تحت کنترل در می آورد.