بیماری لکه قرمز برگ آلو و گوجه

.Polystigma rubrum(Pers)DC

بیماری لکه قرمز برگ آلو بیشتر در نواحی جنوب و جنوب شرقی اروپا ،رومانی، بلغارستان و تاجیکستان شیوع دارد.این بیماری در ایران تاکنون از مناطق آذربایجان ، سواحل بحر خزر، گرگان، قصر شیرین، همدان و خرم آباد از روی درختان آلو، گوجه و آلوی وحشی گزارش شده است (اسفندیاری ،1326،ارشاد 1356،منوچهری،شریف،1332) به طور کلی خسارت این بیماری در ایران زیاد نبوده و فقط در سالهایی که شرایط محیطی برای رشد عامل بیماری مناسب باشد بیشتر برگ ها آلوده شده و قبل از فصل خزان ریخته و سبب نقصان محصول میشود.

طبق بررسی هایی که ویتانوف وپنگورا(Vitanov , pangelova :1970 ) در بلغارستان انجام   داده اند درختان آلویی که شدیدأ مبتلا بودند و بیماری 39/8-27/7 درصد سطح برگ ها را آلوده نموده بود، جوانه های گل در آنها کمتر و1-3 روز دیرتر از جوانه های درختانی که آلودگی ضعیف داشته باز شد و مقدار محصول آنها نیز 0/6-3/1 درصد کمتر تعیین شده است. در صورتی که بیماری به شدت شیوع داشته باشد مقدار قند میوه ها 47-93 درصد کاهش می یابد و برعکس درصد اسید میوه ها را افزایش می دهد و از طرفی ماده خشک شاخه ها کمتر، قند محلول بیشتر، نشاسته کم شده و جمع ازت افزایش می یابد.

علایم بیماری

روی برگ های آلو لکه های گردی که ابتدا زرد رنگ و بعدأ به رنگ قرمز نارنجی براق در می آید تشکیل میگردد. قطر این لکه ها کم و بیش و تا حدود 3 سانتیمتر میرسد. سطح فوقانی برگ در محل آلودگی کمی متورم و کلفت میشود و در حالت شدت بیماری برگ ها قبل از موعد می ریزند و ممکن است برگ های جدید و گل های غیر فصلی روی درخت تشکیل گردد. گاهی نیز در اواخر فصل ، برگها مختصر پیچیدگی پیدا می کند.

عامل بیماری

عامل لکه قرمز آلو، قارچی است از رده آسکومیست به نام polystigma rubrum(pers.)DC.    که شکل پیکنید دار آن Polystigmina rubra(Desm).sacc. نامیده می شود . در اواخر تابستان استروما یا اندام زایای قارچ که در داخل آن پیکنید قرار دارد در برگ تشکیل میگردد. پیکنیوسپورها دراز، تک سلولی و بی رنگ هستند. پریتسیوم ها که اکثرأ روی برگ های افتاده تشکیل میگردند ، محتوی آسک بوده و در داخل هر آسک نیز تعداد هشت آسکوسپور قرار دارد.

چرخه بیماری

قارچ عامل لکه قرمزآلو زمستان را روی خاک و روی برگ های افتاده به صورت پریتسیوم یا اندام جنسی می گذرانند. از این پریتسیوم ها در بهار آسکوسپورها که در داخل آسک ها قبلأ تشکیل شده اند خارج میگردند. آنگاه اسپورهای مزبور روی برگ های جوان قرار گرفته و جوانه میزنند و آلودگی اولیه را ایجاد میکنند. طبق مطالعات سوتا (1969،suta) کارشناس رومانی زمان لازم برای تکمیل و خروج آسکوس 1 ورها از داخل پریتسیوم در حرارت بیش از5 درجه سانتیگراد 21-46 روز و در حرارت بیش از 7 درجه 9-28 روز تعیین شده است. دوره نهفتگی آلودگی اولیه 21-51 روز (در حرارت 12/2-18/8 درجه سانتیگراد) و در بارندگی 24/2-275/3 میلیمتر، این دوره برابر 8 الی 27 روز مشخص شده است.آلودگی ثانوی 16-31 روز بعد از خاتمه آلودگی اولیه خواهد بود(در حرارت 12/1-17/2 درجه سانیگراد).

مبارزه

در بلغارستان مطالعات وسیعی روی ارقام مقاوم آلو انجام گرفته و واریته های مقاومی نسبت به بیماری لکه قرمزبه دست آمده است. در بهار به محض مشاهده اولین آلودگی عملیات سم پاشی بایستی انجام شود و طبق مطالعات سوتا (1969) در رومانی ، سم پاشی به وسیله بردوی 5 در هزار و یا کاربادین(carbadin)  6 در هزار نتیجه بسیار خوبی به دست آمده و سم پاشی با قارچ کش (Aspore) به نسبت 4 در هزار نیز تا 91/5 درصد برگ ها را در برابر حمله بیماری سالم نگه داشته است.