فواید و کاربردهای عنصر بور برای گیاهان(B)
اهمیت عنصربور در رشد گیاهان
فولیار برون امکس:
عنصر بور (B) جز عناصر میکرو است که در رشد و سلامت تمام گیاهان موثر است.
بور در ساختار دیواره سلولی و مرحله تولید مثل تمام گیاهان نقش دارد، بور عنصری متحرک در داخل خاک
است و قابلیت انتقال دارد چونکه این قابلیت برای عناصر میکرو در مقدارهای کم ضروری است تا نیاز گیاه تامین
کنند.
در تغذیه کودی سنتی تلاش شده کمبود این عنصر تامین شود با این وجود هنوز کمبود عنصر بور در سطح
جهان در میان عناصر میکرو در جایگاه دوم قرار دارد.
کارکرد اصلی بور در گیاهان (فولیار برون امکس)
عنصر بور نقش کلیدی در تشکیل و پایداری دیواره سلولی گیاهان دارد، پایداری و انجام صحیح اعمال
فیزیولوژیک، انتقال ساکاروز و انرژی به قسمت هایش در حال رشد گیاه همچنین گرده افشانی و تشکیل دانه از
کارکردهای این عنصر است.
وجود عنصر بور برای تثبیت عنصر نیتروژن و تشکیل گره های ریزوبیومی در خانواده لگومیناسه (لوبیا، نخود و …)
ضروری است.
کمبود بور عموما باعث عدم گرده افشانی و تشکیل دانه یا گرده افشانی ناقص و همچنین کاهش تشکیل گل
در گیاهان شد.
عدم تامین مناسب عنصر بور باعث عدم رشد مناسب ریشه و کوتاهی آن شده که در عکس‌های زیر روی سویا
و کلزا قابل مشاهده است (عکس ۱).
عکس ۱: رشد سویا در موقعیت تامین کافی بور و کمبود بور
آنالیز گیاهان برای تعیین میزان بور:
برای تشخیص میزان بور موجود در گیاه بهترین حالت استفاده از برگ های جوان است.
میزان بور کافی در بافت خشک برگ باید در حدود ۲۵ تا ۷۵ ppm باشد.
این میزان برای بسیاری از گیاهان قابل استناد است. کاربرد بور به صورت خاکی توصیه شده وقتی میزان آن از
حداقل مورد اشاره کمتر باشد بخصوص در محصولاتی همچون یونجه، چغندرقند، سیب زمینی، گل آفتابگردون،
سویا و کلزا.
نشانه‌های کمبود در گیاهان:
بیشتر گیاهان قادر به انتقال عنصر بور از بافت های مختلف به قسمت‌های در حال رشد نیستند.
همچون مریستم جوانها، نوک ریشه ها، گل‌ها و میوه.
انتقال اولیه عنصر بور اول در آوندهای چوبی صورت می‌گیرد در نتیجه اولین نشانه‌های کمبود در قسمت‌های در
نزدیک قسمت‌های در حال رشد گیاه همچون برگ های جوان و قسمت‌های تولید مثلی قابل مشاهده است
(عکس ۲).
در کمبود شدید عنصر بور کاهش رشد مریستم نوک و مرگ آن خیلی عمومی است.
از دیگر نشانه‌ها کاهش رشد طولی ریشه، نقص تشکیل گل و بذر و سقط میوه است.
کمبود عنصر بور همچنین باعث عدم گرده افشانی درست و تشکیل دانه شده بدون این که این کمبود در برگ
ها قابل مشاهده باشد.
عکس ۲: رشد گیاهان خانواده یونجه در شرایط کمبود بر و میزان بر کافی
فاکتور های خاک که در کمبود عنصربوردر گیاهان موثر است:
کمبود عنصر بور به شدت در خاک‌های ماسه ای اسیدی با میزان محدود مواد آلی عمومیت دارد و علت اصلی
آن قابلیت آبشویی عنصر بور در چنین خاک‌های میباشد.
خاک‌های با قابلیت جذب زیاد و کاپاسیتی زیاد (خاک‌های با قلیایی بود زیاد و رس زیاد و آهن یا اکسید
آلومینیوم) نیز عموما با کمبود عنصر بور روبرو هستند.
در بیشتر محصولات عنصر بور (فولیار برون امکس ) به میزان خیلی کم قابلیت انتقال از اوند آبکش دارد، در نتیجه بور موجود در بافت
برگ قابلیت زیاد انتقال از برگ به اندام تولید مثلی را ندارد (جوانه‌ها، گل‌ها، بذرها و …). چونکه قابلیت انتقال
عنصر بور ضعیف است در دسترس بودن آن در خاک برای گیاه همیشه الزامی است بخصوص در مراحل زایشی
به میزان فراوان لازم میباشد.
فاکتور های محیطی اثر گذار در کمبود عنصر بور:
فاکتورهای محیطی که در کاهش اثر گذاری عنصر بور موثر هستند عبارتند از رطوبت زیاد محیط و پایین بودن
رطوبت خاک، که موجب ایجاد اختلال در انتقال عنصر بور در آوند چوبی میگردد.
گسترش دوره‌های خشکی مانع جذب عنصر بور از طریق سطح ریشه و تامین مناسب آن در گیاهان شده که
این امر (کمبود بور) موجب حساسیت بیشتر گیاهان به شدت نور زیاد و همچین حرارت زیاد محیطی در روزهای
آفتابی میشود (عکس ۳).
در شرایط کمبود عنصر بور جذب انرژی نوری در سیستم فتوسنتز گیاهان به شدت کاهش می‌یابد که این امر
موجب آسیب دیدن برگها در گیاه شد. خاک‌های با دمای پایین نیز می‌تواند در جذب عنصر بور اختلال ایجاد کنند.
عکس3: آسیب ایجاد شده در کمبود عنصر بور توسط شدت نوری چپ
لزوم وجود کافی عنصربور در دسترس ریشه برای جذب بهتر عناصر فسفر و پتاسیم:
بررسی ها نشان داده که تغذیه گیاهان با میزان کافی عنصر بور موجب جذب بهتر عناصر فسفر و پتاسیم توسط
ریشه به وسیله کارکرد بهتر ATPase و عملکرد بهتر دیواره سلولی ریشه شد.
عنصر بور نقش اساسی در کلونیزه کردن ریشه به وسیله قارچ های میکوریز دارد که این قارچها نقش اساسی
در جذب عنصر فسفر دارند.
در آزمایشاتی که روی گیاه ذرت صورت گرفت کاهش جذب عناصر فسفر و پتاسیم تحت تاثیر کمبود عنصر بور در
مدت زمان کوتاهی رفع شد بعد از تامین عنصر بور در گیاه.
آزمایشات مختلف نشان داد در دسترس بودن عنصر بور در گیاهان خسارت ایجاد شده توسط مسمومیت
آلومینیوم در گیاهان در زمین‌های با pH پایین را کاهش می‌دهد.
برای مشاوره رایگان با کارشناس مجموعه اینجا کلیک نمائید.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.