مقالات

شته قهوه ای مرکبات

شته قهوه ای مرکبات

Aphis citricola  van  der  Goot

.Aphididae,Hom

شته قهوه ای مرکبات یکی از آفات مهم مرکبات و درختان میوه سیب و به در شمال و اطراف تهران می باشد و ناقل بیماری تریستزا در مرکبات است. این شته در ایران اولین بار در سال ۱۳۵۴ در نوشهر مشاهده شده است و اکنون تمام سرشاخه های مرکبات شمال ایران را آلوده کرده و برای دفع آن باغداران گاهی تا چندین بار سم پاشی می نمایند .مشخصات این شته به شرح زیر است.

ماده زنده زای بی بال:طول بدن1/1_1/9میلیمتر، شاخک ۶ بندی و طول آن 0/5_0/65 برابر طول بدن،بدن4/2_6/4برابرطول کورنیکول،کورنیکول1/1_1/7برابر طول دم،کورنیکول و دم سیاه،7_15مو دارد. زائد انتهای بند ششم شاخک2_2/7 برابر قطر قسمت ضخیم قاعده همین بند، بند آخر خرطوم فقط دو موی ثانوی دارد. برآمدگی های کنار شکم همیشه روی بند اول و هفتم و فقط ندرتاً روی سایر بندها مشاهده می شوند. پشت شکم بدون لکه تیره ولی کنار سوراخ تنفسی کمی تیره می باشد. ماده زنده زای بالدار:سر،سینه، کورنیکول و دم تیره، شکل سبز مایل به زرد و معمولاً لکه های مشخصی در پهلو بین دو سوراخ تنفسی دیده می‌شوند.طول بدن1_2میلیمتر،طول شاخک0/5_0/67برابر طول بدن می باشد.

 

سایر مشخصات مانند ماده زنده زای بی بال است. در ماده های تخمگذار بی بال کورنیکول و دم کوتاه تر از سایر فرم های این شته می باشد. طول زائد انتهایی بند ششم شاخک1/7_2 برابر قطر قسمت ضخیم قاعده همین بند است. زمستان گذرانی این شته در نقاط سرد به صورت تخم است، ولی در زمستان های معتدل و یا اصولاً در نقاط معتدل و یا گرم شکل زمستان گذرانی می تواند متفاوت باشد. چنانچه در شمال ایران و در زمستان های معتدل این حشره به زنده زایی خود ادامه می دهد و به عبارت دیگر در شمال ایران این شته به هر دو صورت تخم و بکر زایی زمستان را می گذراند.

در حوالی تهران به صورت بکر زایی روی اسپیره و ازگیل ژاپنی تا آذرماه دیده شده‌اند، ولی در حوالی کرج ماده های تخمگذار آن از آبان تا دی ماه روی سیب و به جمع آوری گردیده اند. ماده ها تخم های خود را که به رنگ سیاه و براق می باشد به تعداد زیاد و به صورت پراکنده روی شاخه های انتهای این درختان قرار می دهند. ماده های بالغ بکر زا، در امتداد رگبرگ اصلی قرار می گیرند و نوزادانشان در کنار آنها و یا در امتداد رگبرگ های فرعی پخش می گردند.