سوسک برگخوار نارون
Galerucella luteola Mueller
Syns. Galerucella crataegi Bach., Galerucella xanthomelaena Schrak
Pyrrhalta luteola Mueller, Xanthogaleruca luteola Mueller
Chrysomelidae, Col
Eng. Elm leaf beetle
سوسک برگخوار نارون در دنیا اولین بار در سال ۱۸۳۰ میلادی و در ایران ابتدا در سال ۱۳۲۴ توسط افشار گزارش شده است. این آفت اختصاصا به درختان نارون حمله می کند ولی در ایران روی درخت آزاد (Zelkova crenata) نیز ملاحظه گردیده است. این آفت در تمام مناطق کشور انتشار داشته و دارای اهمیت اقتصادی زیاد می باشد.
حشره کامل و لارو از برگها تغذیه نموده و حشره کامل برگ را قلوه کن و لارو برگ را توری می نماید. حشره کامل سوسکی است به طول ۵/۵-۷ میلیمتر و بالپوشها به رنگ زرد متمایل به سبز همراه با دو خط سیاه طولی می باشد. نرها کمی کوچکتر از افراد ماده هستند و شکم حشره ماده قبل از تخمریزی متورم و حلقه های آخرین از زیر بالپوشها کاملا بیرون می آید ولی در افراد نر باليوشها طویلتر از حلقه های شکم است. رنگ ماده ها روشن تر از افراد نر می باشد. تمام بدن حشره از موهای لطیف و نرم زردرنگی پوشیده شده است. تخم این حشره مخروطی، زرد نارنجی و بطور دسته ای گذاشته می شود. تخمگذاری بیشتر در سطح زیرین برگ و بندرت در سطح فوقانی دیده می شود. لارو کامل به طول 9 میلیمتر و تعداد حلقه ای شکم ۸ عدد و روی هر کدام دو خال وجود دارد. ضمنا موهای سیاه رنگی روی حلقه ها دیده می شود. شفیره به طول ۷ میلیمتر و به رنگ زرد است.
20161118.jpg)
آفت زمستان را به صورت حشره کامل در شکاف تنه درختان و شکافهای زمینی و لابلای خار و خاشاک می گذراند. در اوائل بهار همین که درجه حرارت متوسط روزانه به حدود ۱۷ درجه سانتیگراد می رسد این حشره از اماکن زمستانه خود خارج شده و به تغذیه از برگ درختان نارون پرداخته و سپس آماده جفتگیری می شود. تقریبا در دهه دوم اردیبهشت ماه شروع به تخمریزی نمود، تعداد تخمها در هر دسته در زیر برگ ۱۰-۳۵ عدد است. هر حشره ماده جمعا ۴۰۰-۷۰۰ عدد و در شرایط مساعد ۸۰۰-۱۰۰ عدد تخم می گذارد. دوره جنینی حدود یک هفته و لاروها پس از طی پنج سن لاروی و در مدت حدود ۱۹-۲۲ روز تبدیل به شفیره می شوند. دوره شفیرگی ۶-۵ روز طول می کشد. ظهور حشرات کامل نسل دوم در دهه آخر خرداد بوده و از اوائل تیرماه شروع به تخمریزی می کند و بدین ترتیب زندگی نسل دوم تا اوائل شهریور ماه ادامه دارد. حشرات کامل این نسل پس از مدتی تغذیه زیر خاک رفته و در عمق ۲-۳ سانتیمتری بدون حرکت به پشت می خوابند و بدین ترتیب بقیه پائیز و زمستان را سپری می کنند. گاهی هم این حشرات زمستان گذرانی را در محل دیگری طی می نمایند. بنابراین این آفت دو نسل در سال دارد ولی براساس گزارش امید و همکاران در سال ۱۳۷۲ در تهران ۴ نسل در سال دارد.
سوسک برگخوار نارون دارای پارازیت هائی است که در بعضی مناطق قادرند آفت را تقریبا کنترل نمایند. این پارازیتها شامل دو نوع زنبور پارازیت تخم به اسامی Tetrastichus Tetrastichus gallerucae xanthomelaenae و یک گونه زنبور پارازیت شفیره به نام Tetrastichus brevistigma و یک نوع مگس پارازیت حشرات کامل سوسک برگخوار تحت عنوان Erynnia nitida و یک کفشدوزک به نام Oenopia conglobata می باشد. دو زنبور فوق الذكر اثرات قابل توجهی در کم کردن جمعیت افت در نسل اول دارند و در صورتیکه سمپاشی با یک حشره کش کم دوام و سريع التأثير در حدفاصل بین ظهور لاروهای سن اول آفت و ظهور حشرات کامل نسل اول زنبور پارازیت تخم صورت گیرد، ضمن تلف شدن عده قابل توجهی از لاروهای آفت زنبور مذکور سالم باقی می ماند. برای مبارزه شیمیائی می توان از سوین ۸۵٪ به نسبت 2/5-3 در هزار استفاده نمود (آزمایش فرد و اسماعیلی، ۱۳۵۹، دواچی و مراد اسحقی، ۱۳۴۱، 1974 ,Schwenke و عبائی، ۱۳۶۴).
