بید خز

.Tinela pellinella L

.Tineidae, Lep

Eng. Casemaking clothes moth

این حشره در تمام دنیا انتشار دارد و وجه نامگذاری این حشره بعلت گذراندن دوران لاروی داخل یک کیسه مانند می باشد. بیدخز پروانه کوچکی است به طول ۱۰ میلیمتر و با بالهای باز به عرض ۱۶ میلیمتر می باشد. بال های جلوئی به رنگ خاکستری مایل به زرد است و روی هر بال سه لکه متصل به یکدیگر و به رنگ تیره تر دیده می شود. بال های عقبی خاکستری و اطراف آن دارای ریشکهائی به همین رنگ است. لاروهای کامل به طول ۱۳ میلیمتر و به رنگ سفید کثیف هستند که سر آنها سیاه رنگ است. لاروها در مسیر خود از مواد پشمی مختلف تغذیه کرده و از باقیمانده آنها همراه با تارهائی که می تند برای خود پناهگاه می سازند. این پناهگاه به شکل استوانه ای پهن می باشد که در دو انتها باز و دارای دهانه هائی است که به میل رو باز و بسته می شود.

پناهگاه به لارو متصل است و به وسیله آن حمل می شود و لارو بندرت از داخل آن خارج می شود. شکل لارو این حشره بعلت اینکه پیرامون خود را تارهای متعددی به شکل کیسه می تند با الارو بیدلباس معمولی متفاوت می باشد. حشره بالغ بسرعت می دود، از نور گریزان است و در صورت نزدیکی به آن بلافاصله خود را در محل مناسبی مخفی می نماید. لارو این حشره هرگز روی مواد غذائی تار ایجاد نمی کند. اندازه محفظه ها معمولا کمتر از ۱۳ میلیمتر می باشد. محل تغذیه این لاروها معمولا در سطح مواد غذائی بوده و گاهی زیر قالی ها و محصولات پشمی کلفت نیز مشاهده می شوند. سیکل زندگی این حشره مشابه با بید لباس معمولی بوده و معمولا ۲ تا ۳ نسل در سال ایجاد می نماید و در شرایط مساعد، گاهی تا ۳ نسل و در شرائط غير مساعد معمولا ۲ سال طول می کشد تا یک نسل تکمیل گردد.

تخم این حشره به رنگ سفید و به شکل تخم مرغ و به طول 0/4 تا 0/8 میلیمتر می باشد. این حشره چهار مرحله تکاملی شامل تخم، لارو، شفیره و حشره بالغ دارد و حداقل زمان تکامل از تخم تا حشره بالغ بستگی کامل به درجه حرارت، رطوبت محیط و میزان در دسترس بودن مواد غذائی دارد به طوریکه تحت درجه حرارت معادل ۲۷ درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی معادل ۶۰ تا ۸۰ درصد و در دسترس بودن مواد غذایی کاملا مناسب، حشره ماده در عرض ۵۰ روز و حشره نر در عرض ۴۰ روز دوره زندگی خود را کامل می نماید.

این حشره در سال معمولا یک نسل بیشتر نمی تواند ایجاد نماید و چنانچه شرائط کاملا مناسب باشد (از نظر رطوبت و درجه حرارت و در دسترس بودن مواد غذائی) می تواند ۳ نسل و یا بیشتر را در سال ایجاد نماید. حشره ماده معمولا تخمهای خود را روی مواد خاصی می گذارد که برای تغذیه لاروها مناسب باشد. این مواد باید حاوی کراتین باشند تا لاروها براحتی بتوانند تغذیه نمایند. تخمها ۷ تا ۱۰ روز تحت شرائط حرارت متعادل برای تفریخ شدن، زمان لازم دارند ولی افزایش و یا کاهش رطوبت نسبی نقشی در تفریخ تخمها ندارند. طی آزمایشات مختلف معلوم گردیده که چنانچه مواد پشمی قبلا با خاک، صابون، اوره و یا آبجو و مواد مشابه آلوده شده باشند لاروها صددرصد زنده می مانند.

لاروها معمولا تا تکمیل رشد بدن از محل ابتدائی خود حرکت نمی کنند و چنانچه تغییراتی از نظر درجه حرارت، نور و کاهش مواد غذائی مناسب به وجود آید الاروها مجبور به ترک محل اولیه خود می گردند. لاروها معمولا تحت شرائط متعادل بیشتر از ۵ مرحله لاروی را طی می کنند و لاروهای کامل قادرند روی پشم های تمیز فعالیت نمایند و در نهایت، لاروها پیرامون خود را از تارهائی که در واقع از جنس مواد تغذیه شده می باشد، کاملا می پوشانند و حتی طی آزمایشات متعدد مشاهده گردیده که چنانچه لاروی از مواد رنگی مخصوصی تغذیه نماید رنگ تارها و فضولات حاصله مشابه رنگ آن مواد می باشد. زمانیکه لارو به رشد کامل خود رسید به مرحله پیش شفیرگی وارد می گردد که در این مرحله معمولا لارو از محل اصلی خود نقل مکان کرده و به محلی مناسب برای گذراندن دوره شفیرگی می رود.

این محلهای جدید معمولا سقف ها گوشه دیوار و یا درز و شکاف های موجود در گمدهای قسمتهای دیگر می باشد. حشرات بالغ بلافاصله بعد از ظهور از مرحله شفیرگی مبادرت به جفتگیری نموده و در خلال دو هفته معمولا تخمگذاری می نمایند. یک حشره ماده در طول زندگی خود ممکن است از ۱۰۰ تا ۳۰۰ تخم بگذارد. حشره بالغ معمولا نه تغذیه ای می کند و نه خسارتی می زند و حشره ماده، معمولا بعلت سنگین بودن تخمریزیهای خود پرواز نمی کند و برای جابجاشدن تنها با سنگینی مخصوصی مبادرت به راه رفتن می نماید (سپیدار، ۱۳۶۵).