تاريخچه : مدت ها قبل از اینکه بیماری سفیدک داخلی در اروپا تهدیدی برای کشاورزان باشد، انگورکاران در تاکستان های فرانسه برای ممانعت از خورده شدن انگورها توسط رهگذران در راه های اصلی و فرعی اطراف تاکستان ها، چندهفته قبل از رسیدن انگورها مخلوطی از هیدروکسیدکلسیم و سولفات مس می پاشیدند که مزه تلخ و گسی روی میوه ایجاد می کرد و رهگذران دیگر تمایلی به ناخنک زدن به محصولات پیدا نمی کردند.

در سال ١٨٧٨ میلادی قارچ مولد سفیدک داخلی Plasmopara viticola از آمریکا به اروپا رسید و در مدت کوتاهی اهمیت بیماری آشکار شد.

بیماری در شرایط مساعد می توانست در یک فصل تمامی تاکستان ها را آلوده کند. در آن زمان تنها قارچ کش متداول گوگرد بود که اثری روی بیماری نداشت.

در سال ١٨٨١ استاد گیاه شناسی دانشکده علوم شهر بردو فرانسه به نام میلاردت Millardet که می دانست تاکستان های منطقه شدیداً به بیماری سفیدک داخلی آلوده شده و برگ های آنها ریخته است، متوجه شد برخی ردیف های کنار جاده به بیماری آلوده نشده اند. روی برگ ها با ماده آبی رنگی پوشیده شده بود که معلوم شد این ماده رنگی، ترکیب مسی ای است که برای ممانعت از دزدی پاشیده شده است.

دو سال بعد پروفسور میلاردت موفق به کشف خاصیت قارچ کشی فلز مس برای کنترل سفیدک داخلی در تاکستان ها گردید. ترکیب قارچ کشی که پروفسور میلاردت کشف کرد، سولفات مس و هیدروکسید کلسیم بود که با توجه به محل کشف، ترکیب بردو نامیده شد و تا امروز استفاده از آن ادامه دارد.

شرکت باغبان تاک مفتخر است که ترکيب بردو را با دو فرمولاسيون بردو دوقلو و بردو فيکـس ارائه کند که هر دو کارائی کنترل بيماری های قارچی و باکتريائی را دارا میباشند. سموم معدنی بر سموم سنتتيک ارجحيت دارند و با توجه به مشکلات زيست محيطی ناشی از مصرف سموم سنتتیک، ترکيب بردو جزء سموم معدنی انگشت شماری است که در کشاورزی ارگانيک توصيه می شود.

پروانه فرمولاسيون ترکیب بردو(بردو دوقلو) در تاريخ ٧۶/۴/٢١ به شماره ٩٢-٧٣۰-٩۵٢۴ به تصويب هيئت نظارت بر سموم رسيده است.

خواص فیزیکی و شیمیایی:

ترکیب بردو که با مخلوط کردن محلول سولفات مس و دوغاب هیدروکسید کلسیم بدست می آید، ماده ای آبی رنگ، غیرمتبلور و ژلاتینی با دانه بندی خیلی ریز و چسبندگی بسیار زیاد می باشد که پس از پاشیده شدن روی گیاه در اثر رطوبت و گازکربنیک به تدریج تبدیل به ترکیبات کمپلکسی می شود که مرتباً یون مس آزاد می کند.

مخلوط بدست آمده درحالت سوسپانسیون بدون بافت کریستالی است و به‌ صورت تودۀ به‌ هم‌ چسبیده و یکنواخت روی گیاه کاملاً می‌نشیند درحالی که سایر ترکیبات مسی مانند اکسید کلرور مس به ‌دلیل داشتن بافت کریستالی ذراتی جدا از هم داشته و کمتر بر روی گیاه می‌نشیند.

سایر ویژگی های ترکیب بردو :

– دیرپایی محصول

ترکیب بردوبه‌ دلیل آزاد کردن تدریجی یون مس اثر دیرپایی دارد. اثر قارچ ‌کشی و باکتری‌ کشی ترکیبات مسی مربوط به آزاد شدن حداقل یک پی‌پی‌ام یون مس (ppm Cu++١) است که می‌تواند تا حدودی بیماری را کنترل کند. برای کنترل‌ شدن کنیدی و کنیدی فورهای قارچ در اواخر آلودگی به ٣ تا ۵ پی‌پی‌ام یون مس نیاز است. ترکیب بردو بیشتر از ۵ پی‌پی‌ام یون مس آزاد می‌کند، درحالی‌ که دیگر ترکیبات مسی نمی‌تواند این میزان یون مس را آزاد کند تا در کنترل عوامل بیماری زا مؤثر باشد.

– دانه بندی ریز

ترکیب بردو با دانه‌ بندی ٢ تا ٣ میکرون، مؤثرتر از دیگر سموم مسی است. ترکیب بردو به‌ دلیل دانه‌ بندی بسیار ریز و چسبندگی مطلوب، کارآیی مؤثری داشته و در مقایسه با سموم پودری مقرون‌ به‌ صرفه است.

– ماندگاری پس از بارش

به دلیل دانه بندی بسیار ریز، چسبندگی بالا و تثبیت شدن بصورت کمپلکس روی بافت گیاه حتی پس از بارش های طولانی نیز یون های مس روی گیاه باقی مانده و نسبت به سایر سموم مسی ماندگاری طولانی تری روی گیاه دارد.

– سمیت

ترکيب بردو با داشتن LD۵۰ Oral for rat >۴۰۰۰ mg/ kg جزء سالمترين سموم می باشد .

– جلوگیری از سرمازدگی

ترکیب بردو به دلیل از بین بردن باکتری هایی که هسته اولیه بلورهای یخ Bacterial Ice Nucleation را می سازند، خطر سرمازدگی را کم می‌کند.

– دافع حشرات

ترکیب بردو برای زنبور عسل بی‌خطر بوده، دافع حلزون وحشراتی مانند زنجرک و موریانه است.

– اختلاط با سایر سموم

ترکيب بردو با نيکوتين ، آرسنات سرب و کلسيم ، ددت ، گوگرد و روغن ولک قابل اختلاط است. ولی نبايد با حشره کش های ارگانوفسفريک و نيز سمومی که در محيط قليائی تجزيه می شوند مخلوط شود.

نحوۀ اثر ترکیب بردو:

ترکیب بردو یک بازدارنده چند نقطه اثر است. یون های مس پس از جذب شدن در دیواره سلول باکتری یا قارچ، همزمان بازدارنده چندین روند فیزیولوژیکی درون سلول است. ترکیب بردو با ایجاد پیوند های شیمیایی جدید، پروتئین ها را درهم شکسته، کارکرد آنزیم ها را برهم زده، در روندهای حیاتی سلول مانند تنفس اختلال بوجود آورده، فعالیت غشاء سلولی را کاهش داده و در نهایت منجر به مرگ سلول می شود. این ویژگی سبب می شود عامل بیماری نتواند خود را در برابر ترکیب بردو مقاوم کند.

موارد مصرف:

          آتشک، لکه سیاه، شانکر سیتوسپورایی ، پوسیدگی ریشه و طوقه درختان میوه دانه دار

          غربالی، پیچیدگی برگ هلو، انبانک آلو، شانکر سیتوسپورایی، لکه آجری بادام، شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار

          آنتراکنوز، شانکر سیتوسپورایی ، پوسیدگی ریشه و طوقه، بلایت وشانکر پوستی گردو

          آنتراکنوز، بلاست، شانکر باکتریایی و گموز مرکبات

          شانکر و سرخشکیدگی شاخه، لکه برگی، بلایت وگموز پسته

          سفیدک داخلی، سفیدک سطحی، سرطان طوقه، آنتراکنوز، پوسیدگی خاکستری و سیاه مو

          بلایت باکتریایی، شانکر خونی، پوسیدگی طوقه و ریشه و کپک خاکستری کیوی

          لکه موجی، آنتراکنوز، بوته میری، بادزدگی، سفیدک داخلی و شانکر باکتریایی گوجه فرنگی و سیب زمینی

          بوته میری، لکه موجی، آنتراکنوز، سفیدک داخلی خیار و کدوئیان

          سفیدک داخلی، پوسیدگی خاکستری و لکه برگی پیاز

میزان مصرف :

درختان باغی

• سم پاشی بعد از ریزش ٧۰ درصد برگ ها به میزان ١۰ در هزار
• سم پاشی قبل از تورم جوانه ها به میزان ١۰ در هزار
• سم پاشی پس از ریزش گلبرگ ها یا شاتون ها به میزان ۵ در هزار
• سم پاشی بعد از تشکیل میوه به میزان ۵ در هزار

سیب زمینی، گوجه فرنگی، پیاز و کدوئیان

• ضدعفونی بذر بوسیله سم پاشی به میزان ١۰ در هزار
• ضدعفونی خاک بوسیله محلول نمودن در آب زراعی به میزان ١۰ در هزار
• سم پاشی به میزان ۵ در هزار هنگام بازشدن اولین برگ ها
• سم پاشی به میزان ۵ در هزار هنگام تشکیل اولین میوه ( هنگامیکه بوته ها ١۰ تا ١۵ سانتی متر رشد کرده اند)
• در صورت وجود آلودگی، سم پاشی به میزان ۵ در هزار با فواصل ١۰ روزه تا برداشت محصول تکرار شود.

مو

• سم پاشی به میزان ١۰ در هزار پس از برداشت محصول
• سم پاشی به میزان ١۰ درهزار قبل از تورم جوانه ها
• سم پاشی به میزان ۵ در هزار هنگامیکه طول ساقه ها به حدود ٢۰ سانتی متر برسد
• سم پاشی به میزان ۵ در هزار بعد از تشکیل غوره ها
• سم پاشی به میزان ۵ در هزار هنگام شیرین شدن غوره ها

روش های مصرف:

– محلول پاشی

متداول ترین روش برای پیشگیری و کنترل بیماری های قارچی و باکتریایی با ترکیب بردو( بردو دوقلو) می باشد. دوزهای مورد استفاده بسته به زمان مصرف متفاوت می باشند. محلول پاشی با ترکیب بردو در زمان رشد گیاه در سرتاسر دنیا مرسوم می باشد ولی به علت خنثی بودن pH بردوی سوسپانسیون آماده مصرف شرکت باغبان تاک ( بردوفیکس)، محلول پاشی با این محصول در زمان رشد گیاه بیشتر توصیه می شود.

طرز تهیه ترکیب بردو برای محلول پاشی یا ضدعفونی خاک به شرح زیر می باشد:

برای تهیه ١۰۰ لیتر ترکیب بردو ( بطور مثال ١۰ در هزار) مقدار یک کیلوگرم هیدروکسیدکلسیم را با مقدارکمی آب خیس کرده، در سمپاش ریخته و ضمن بهم زدن، حجم آنرا با افزودن آب به ٩۵ لیتر می رسانیم. سپس مقدار یک کیلوگرم سولفات مس را در ۵ لیتر آب ولرم درظرف پلاستیکی یا استیل حل کرده و به آرامی روی دوغاب ضمن بهم زدن اضافه می کنیم. پس از ٢ دقیقه بهم زدن ترکیب بردو آماده مصرف است. سم پاشی باید در همان روزانجام گیرد.

ترکیب بردو را می توان مخلوط با روغن ولک در سم پاشی های پاییزه و پیش بهاره برای مبارزه با آفات و بیماری ها مورد استفاده قرار داد.

– خمیر بردو

برای کنترل بیماری هایی مانند پوسیدگی های طوقه و ریشه گیاهان، انواع شانکرها و بلایت ها، سرطان ها و گال های طوقه و ریشه، محلول پاشی ها به تنهایی کافی نبوده و لازم است بافت آلوده با ابزار تیزی تراشیده شده و بافت سالم گیاه با خمیر بردو ضدعفونی گردد. این کار برای ضدعفونی محل هرس گیاهان نیز باید انجام شود. به این منظوریک بسته چهارکیلویی ترکیب بردو را برداشته، ٢ کیلوگرم سولفات مس را در٨ لیتر آب و ٢ کیلوگرم هیدروکسید کلسیم را در ۴ لیتر آب جداگانه بصورت دوغاب درآورده ومحلول سولفات مس را به آرامی ضمن بهم زدن روی دوغاب هیدروکسید کلسیم ریخته و خوب هم می زنیم تا خمیر بردو بدست آید.

خمیر بردو را با قلمو به بافت سالم گیاه یا محل هرس مانند رنگ زده می شود. درصورت استفاده از این محصول دیگر نیازی به استفاده از چسب باغبانی و … نمی باشد.

محلول در آب زراعی

برای کنترل بیماری هایی مانند پوسیدگی های طوقه و ریشه گیاهان، سرطان ها و گال های طوقه و ریشه، که عامل بیماری زا خاکزی است محلول پاشی ها به تنهایی کافی نبوده و لازم است خاک نیز ضدعفونی شود. برای این منظور مقدار ١۰ در هزارترکیب بردو آماده شده و گیاهان با این محلول آبیاری شوند. برای درختان مسن تر آبیاری سایه انداز و بیل زدن خاک نیز ضروری است