بذرقره یونجه:

  یونجه(ترکی)، (کابلی:رشقه، هراتی:سبست) یا اسپست (medicago sativa به معنی علف مادها) اولین بار توسط مادها برای تأمین غذای اسب هایشان اهلی گردید.

یونجه اصولاً مبدأ کویری دارد و در حال حاضر در تمام مناطق معتدل و شبه قاره کشت می‌گردد.

طبقه‌بندی علمی یونجه

Kingdom: Plantae

Division: Magnoliophyta

Class: Magnoliopsida

Order: Fabales

Family: Fabaceae

Subfamily: Faboideae

Tribe: Trifolieae

Genus: Medicago

Species: M. sativa

ریخت‌شناسی

یونجه گیاهی است چند ساله یا دائمی که ریشه ایی راست و مستقیم دارد و به ریشه اولیه یونجه معروف است به موازات پیدایش ریشه اولیه، قسمت هیپوکوتیل در زیر سطح خاک قرار می‌گیرد و با طویل شدن زیر لپه باعث جوانه زدن و خارج شدن از سطح خاک می‌شود.

یونجه جوانه زده در این موقع نسبت به آب بیش از اندازه، کمبود آب، شوری خاک یا سله بستن سطح خاک حساسیت خاصی نشان می‌دهد.

چنانچه در این موقع سطح خاک سله ببندد، زیر لپه یونجه که به صورت قوسی در زیر سطح خاک قرار می گیرد نمی‌تواند به سهولت سطح خاک را بشکافد و از آن خارج شود.

چنانچه زیر لپه یونجه بتواند از سطح خاک خارج گردد در این موقع یونجه جوانه زده فقط دارای دو لپه یا کوتیلدون است که به صورت برگ‌های متورم به نظر می‌آیند.

این برگ اولیه ساده و معمولاً قلبی شکل است و شباهتی با برگ‌های اصلی یونجه ندارد. بعد از گذشت مدتی، نخستین برگ مرکب سه برگچه‌ای یونجه به وجود می‌آید که به تدریج با ادامه رشد و نمو، سایر برگ‌های مرکب نیز تشکیل می‌شود.

گیاه یونجه علاوه بر ریشه راست و مستقیم اولیه، ریشه‌های جانبی نیز دارد که از سلول‌های حاشیه استوانه مرکزی ریشه اصلی سرچشمه می‌گیرندعامل موفقیت یونجه در مقاومت به کلیه عوامل نامساعد و همچنین استفاده از مواد غذایی تحت‌الارض، برخورداری از یک سیستم ریشه قوی می‌باشد.

ارتفاع آن تا یک متر می‌رسد برگ‌های آن دارای سه برگچه می‌باشد برگچه‌های نوک تیز، سبز رنگ و بیضی شکل است.

گل‌های یونجه به‌شکل سبز و برنگ بنفش تیره یا آبی روشن است میوه یونجه مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچکتر از آن می‌باشد.

گونه‌ها

• یونجه‌های ایرانی عبارت‌اند از: همدانی، بمی، یزدی، قره یونجه، بغدادی، مهاجرانی، قره یونجه خورونده، هراتی، افغانی، فامنین و دشته ای،نیک شهری
• یونجه خارجی موآپا – سونورا – سی ریور –سکوئل – ماسیرسا- رنجر- کانادایی- هاردیگان- ترکستانی،سی یو اف 101

کشاورزی یونجه(بذرقره یونجه)

در مناطقی که دارای زمستان‌های معتدل هستند بهتر است یونجه را در پاییز به اندازه کافی زود کاشت.

تا قبل از اینکه سرما رشد آن را متوقف کندگیاه بتواند مستقر شود؛ و در مناطقی که دارای زمستان‌های سرد هستند گیاه باید در بهار کشت شود وکشت آن باید زود انجام شود تا قبل از شروع گرما تابستانه گیاه مستقر شود.

کاشت یونجه با بذر کار بر کاشت با دست ترجیح دارد؛ و فاصله بین ردیف‌ها ۱۴۰-۱۵۰سانتی‌متر و عمق کاشت ۱-۳ سانتی‌متر در نظر گرفته  می شود.

از علف‌ها هرز برای این گیاه سس است که بسیار خطرناک است و می‌تواند کل منطقه را آلوده کند و می‌توان با نفت یا علف کش‌ها تماسی یا سوزاندن آن را کنترل نمود.

مقدار آب مورد نیاز یونجه در سال تقریباً ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌متر است.

تناوب یونجه ( بذرقره یونجه )با گیاهان دیگر:

در تناوب یونجه برای گیاهی که بعد از خودش کاشته می‌شود بسیار سودمند است. (به علت داشتن گره (گیاه‌شناسی و فعالیت ریبزوبیوم تثبیت‌کننده نیتروژن) البته برای اینکه چنین اتفاقی بیقتد باید زمانی که هنوز عملکرد خوبی دارد باید آن را زیر خاک نمود. اگر در زیر رو نمودن آن تأخیر کنیم یا مورد حمله علف‌ها هرز قرار گیرد دیگر برای گیاه بعدی سودمند نخواهد بود.

علف هرز سس یونجه

رنگ رشته‌های این گیاه سس نارنجی مایل به زرد است. مهم‌ترین میزبان آن یونجه‌است. سس نه تنها طعم یونجه را به عنوان علوفه نامطلوب می‌سازد بلکه آن را تا حدی نیز سمی می‌نماید. در صورت کنترل ننمودن آن محصولاز نظر کمی و کیفی کاهش یافته و عمر مزرعه کوتاه می‌شود. میزبان‌های دیگر این سس عبارت‌اند از: چغندرقند. بعضی از سبزی‌های جالیز. شبدر قرمز. نخود سفید. سسی که معمولاً به علف‌های هرز کنار مزارع و جاده‌ها. به خصوص خارشتر می‌زند. از این نوع سس است.

روش مبارزه با سس یونجه(بذرقره یونجه)

استفاده از بذر خالص برای کاشت یونجه

استفاده از کودهای غیر آلوده به سس

کاشت یونجه در اواخر تابستان یا در پاییز به جای بهار آلودگی اولیه سس را با رسیدن فصل سرما از میان می‌برد.

کاشت با تراکم بالا:

یونجه در کاشت با تراکم بالا ایجاد سایه می‌نماید و از جوانه زدن سس جلوگیری به عمل می‌آورد.

در مناطقی که یونجه باید در بهار کاشته شود می‌توان از ۱۵-۱۲کیلو گرم در هکتار علف کش دکتال (کلرتال دیمیتل۷۵درصد پودر) قبل از سبز شدن یونجه و علف‌های هرز از جمله سس استفاده نمود.

در یونجه چند ساله (از سال دوم به بعد) دکتال را می‌توان در اواخر زمستان اندکی قبل از رویش بهاره یونجه سمپاشی نمود.

هنگام مصرف این علف کش زمین باید از رطوبت کافی برای تأثیر بیشتر سم برخوردار باشد؛ بنابراین در صورت خشک بودن زمین یک نوبت آبیاری مزرعه توصیه می‌شود.

علفکش:

در صورتی که منطقه وسیعی از مزرعه به سس آلوده باشد می‌توان توسط علفکش رانداپ (گلیفوزیت۴۱درصد ای سی) به میزان ۷۳۰-۳۶۰سی سی در هکتار زمانی که یونجه ارتفاع ۲۵- ۲۰ سانتی‌متر داشته باشد سم پاشی نمود.

این سمپاشی باید یک با پس از ده روز تکرار شود. در یونجه سال اول سمپاشی باید در زمان ۸ برگی یونجه انجام پذیرد.

از سال دوم به بعد تأخیر در برداشت یونجه با سایه انداختن روی زمین مانع جوانه زنی بذر سس می‌شود در زمان آلوده بودن و از چین دوم می‌توان از سم پرسوئیت نیز استفاده نمود.

اثر علف کش‌ها بر روی سایر علف‌های هرز (بذرقره یونجه)

بررسی و آزمایش اثر چند علفکش بر روی علف‌های هرز یونجه در آذربایجان‌شرقی در دو منطقه محل اجرای طرح (مراغه – بستان‌آباد) نشان داده‌است که استفاده از علفکش‌های بنتازون ۳ و ۲/۵ لیتر در هکتار، متری بوزین ۷۰۰-۱۰۰۰ گرم در هکتار نسبت به شاهد بدون وجین اختلاف معنی‌داری داشته از نظر تأثیر بر روی علف‌های هرز پهن‌برگ در یک سطح آماری قرار گرفتند. علفکش‌های متری بوزین ۱۰۰۰ و ۷۰۰ گرم در هکتار، هالوکسی فوپ اتیل ۲ لیتر در هکتار، فلوآزیفوپ بوتیل ۲ لیتر نسبت به شاهد بدون وجین اختلاف معنی‌داری داشته و از نظر تأثیر بر روی علف‌های هرز باریک برگ در یک سطح واقع شده‌اند.

مواد معدنی وپروتین‌ها

یونجه سرشار از ویتامین‌های A،C،E،K و همچنین دارای آمیلاز که آنزیم مخصوص هضم مواد نشاسته‌ای است می‌باشد.

آنزیم‌های بسیاری در یونجه یافت می‌شود به‌عنوان مثال می‌توان از امولسین، اینورتاز، و پکتیاز نام برد.

یونجه دارای حدود ۲۰٪پروتئین می‌باشد آمینواسیدهای موجود در پروتئین‌های یونجه عبارت‌اند از:

لیزین، آرژنین، هیستیدین، آدنین، فنیل آلانین، آسپاراژین و سیستین.

یونجه دارای اسید فسفریک نیز هست.

یونجه همچنین دارای منیزیوم، آهن و مقدار جزئی ارسنیک و سیلیس است؛ بنابراین یونجه از نظر مواد غذایی بسیار قوی است و غذای خوبی برای انسان و حیوانات است.

بمقدار قابل ملاحظه‌ای ویتامین A , B6,D،E,C ,K ومواد معدنی پتاسیم کلسیم فسفر و منیزیم می‌باشد.

ارزش غذایی بذرقره یونجه:

منابع

• جزوه زراعت گیاهان علوفه‌ای مهندس علی‌ها دانشگاه آزاد
• زراعت در مناطق خشک دکتر عوض کوچکی
• عنوان مقاله:
• مقایسه کارایی چندحشره کش مجازوتوصیه شده علیه لاروهای سرخورطومی یونجه  را از  اینجا   دانلودکنید.
• عنوانمقاله: بررسي کارايي چند علف کش در مهار علف هاي هرز يونجه را از  اینجا دانلود کنید.
  

  عنوان مقاله: تاثير کشت مخلوط شبدر قرمز و يونجه بر تراکم جمعيت و ميزان آلودگي سرخرطومي برگ يونجه رااز  اینجا  دانلودکنید.

• برای مشاوره رایگان با کارشناس مجموعه اینجا کلیک نمایید.

• عنوان مقاله: مقايسه روش هاي كنترل سر خرطومي برگ يونجه در همدان را از  اینجا  دانلود کنید.